Niedaleko Drawska Pomorskiego stoi spichlerz zaprojektowany przez Waltera Gropiusa

Walter Gropius - Drawsko Pomorskie

Majątek Jankowo (niem. Janikow) na początku XX w. należał do Ericha Gropiusa. Częstym gościem Ericha był Walter Gropius, jego bratanek, w 1903 r. student Uniwersytetu Technicznego w Monachium (Technischen Hochschule München), w 1904 r. praktykant w berlińskim biurze projektowym „Solf und Wichards”, a od 1905 r. słuchacz Technicznej Szkoły Wyższej w Charlottenburgu (żadnej szkoły nie skończył). I właśnie w Jankowie powstało kilka budynków zaprojektowanych przez 21-letniego Waltera Gropiusa, późniejszego wybitnego architekta, pioniera modernizmu, twórcy Bauhausu - pierwszej na świecie uczelni artystycznej kształcącej w dziedzinie wzornictwa przemysłowego.

Pierwsze prace Waltera Gropiusa utrzymane były w tzw. stylu ojczyźnianym – Heimatstil, charakteryzującym się wykorzystaniem lokalnych, pomorskich tradycji architektonicznych, czyli np. szachulec i spadziste dachy, ale też użyciem nowoczesnych rozwiązań architektoniczno-funkcjonalnych.

Zobacz także: Gropiusstadt w Berlinie - najsłynniejsze blokowisko Europy. Osiedle-utopia Waltera Gropiusa i "My, dzieci z dworca ZOO">>

Walter Gropius - spichlerz

Spichlerz w Jankowie powstał 1906 r. Jest budynkiem unikatowym, przetrwał bowiem w stanie niezmienionym. Budynek ma rozczłonkowaną bryłę, zbudowaną na planie trzech przenikających się prostokątów, z ryzalitem i parterowym aneksem. Jest podpiwniczony i nakryty wysokimi dachami dwu- i czterospadowymi z lukarnami. Pokrycie dachów to współczesna dachówka karpiówka, ułożona „w koronkę”. Wyróżniającym się członem budynku jest pięciokondygnacyjna wieża.

Spichlerz był budynkiem wielofunkcyjnym. Główna bryła - dwukondygnacyjna z dwupoziomowym poddaszem, to właściwy spichlerz. Wieża z nadwieszoną kondygnacją poddasza, była klatką schodową i wieżą ciśnień. Na jej ścianie frontowej na przedostatniej kondygnacji zamontowany był zegar o średnicy cyferblatu 95 cm – pozostała po nim tylko metalowa tarcza. W części parterowej budynku, z szerokim wjazdem frontowym, mieściła się maszynownia i czyszczarnia.

Budynek powstał z szarej, wapienno-piaskowej (silikatowej) cegły, nietynkowanej. Szczyty wieży i ryzalitu mają konstrukcję ryglową. Elewacje poszczególnych części budynku są dzielone pilastrami i przyporami. Na elewacji frontowej uwidoczniony jest drewniany szkielet górnych kondygnacji wieży i ryzalitu.

Po 1945 r. spichlerz był użytkowany przez miejscowy PGR - do lat 60. XX w. w budynku magazynowano nawozy sztuczne. Opuszczony przez PGR w 1975 r., nieremontowany popadł w ruinę. W 1977 r. spichlerz i park wpisane zostały do rejestru zabytków. W 2004 r. spichlerz został przejęty przez gminę Drawsko Pomorskie i zabezpieczony przed dalszą dewastacją. Wzmocniono ściany i wymieniono dach, pokrywając go dachówką karpiówką.

Walter Groupius zaprojektował w Jankowie jeszcze kilka budynków, m.in. kuźnię i pralnię. Spichlerz jest jedynym obiektem z historycznej folwarcznej zabudowy, który ocalał. Pralnia zniknęła w latach 50. XX w., kuźnia, wcześniej przebudowywana, została rozebrana w 2011 r. Nie ma też dworu stryja, Ericha Gropiusa.

Gropius tworzył na Pomorzu do wybuchu I wojny światowej. Do dziś stoi w regionie kilka obiektów według jego projektów, m.in. willa w Drawsku Pomorskim, znana jako Villa Metzler, i budynek fabryki słodu dla rodziny Kleffel w Gudowie. Jednym z ostatnich pomorskich projektów Waltera Gropiusa i współpracującego z nim Adolfa Meyera był istniejący do dziś spichlerz zbożowy w Mirosławcu (dziś skład przemysłowo-budowlany).