7 cudów świata - najbardziej znane budowle starożytności

Pierwsza lista najciekawszych budowli stworzonych przez człowieka została opracowana przez greckiego poetę Antypatra z Sydonu w II wieku p.n.e. Początkowo używano nazwy „theamata” (gr. θεάματα), co znaczy „rzeczy godne zobaczenia”. Słowo „cud” pojawiło się później.

Lista, którą znamy dzisiaj, została skompletowana w średniowieczu (ok. VI wiek), kiedy wiele z miejsc na niej umieszczonych już nie istniało. Znalazły się na niej tylko budowle, które były znane i zwiedzane przez starożytnych Greków. W „nowym” spisie wykreślono m.in. Bramę Isztar, a zamiast niej wpisano latarnię morską na Faros. Listę ułożono według czasu powstania budowli: od najstarszej do najmłodszej.

Siedem cudów świata (starożytnego): Piramida Cheopsa

To jedyny cud z listy 7 cudów świata starożytnego, który pozostał do naszych czasów. Piramida została wzniesiona ok. 2500 lat p.n.e. na płaskowyżu w Gizie (Egipt). Była grobowcem dla faraona Cheopsa (egip. Chu-fu). Budowano ją prawdopodobnie około 20 lat. Teren, na którym powstała, został sztucznie wyrównany. Bryłę wykonano z ponad 2 mln bloków kamiennych, ważących od 2 do 80 ton. Początkowo piramida była pokryta z zewnątrz gładką warstwą wapienia i wieńczył ją piramidion (blok w kształcie ostrosłupa) – miała wówczas wysokość 146 metrów.

Dziś pozbawiona zakończenia ma niecałe 139 metrów. Już w starożytności piramida została okradziona, a licówkę utraciła w
średniowieczu. Przez ponad 3,8 tys. lat Piramida Cheopsa była najwyższą budowlą stworzoną przez człowieka.

Przeczytaj także: Piramidy w Gizie - fascynujące budowle starożytnego Egiptu>>

Siedem cudów świata (starożytnego): Wiszące ogrody Semiramidy

Czy naprawdę istniały – nie wiadomo. Przyjmuje się, że tak, bo wzmianki o nich pojawiały się w tekstach, m.in. Herodota, Strabona
czy Diodora Sycylijskiego. Otrzymały nazwę na cześć asyryjskiej królowej Semiramidy. Ogrody Semiramidy składały się z piętrzących się tarasów, na których rosły drzewa i krzewy sprowadzone z różnych krajów świata. Wzniesiono je w Babilonii na polecenie króla Nabuchodonozora II (ok. 600 roku p.n.e.), który chciał uszczęśliwić swą żonę Amytis, tęskniącą za bujną zielenią. Ogrody sprawiały wrażenie unoszących się w powietrzu. Zniszczyło je trzęsienie ziemi w I wieku p.n.e.

Siedem cudów świata (starożytnego): Świątynia Artemidy w Efezie

Powstała około 550 roku p.n.e. na rozkaz króla Krezusa (władcy Lidii, historycznej krainy znajdującej w Azji Mniejszej). Świątynia Artemidy zaprojektowana została przez Metagenesa i Chersifrona z Knossos oraz Teodorosa z Samos. Była największą świątynią grecką – o długości 105 m, szerokości 50 m i wysokości 18 m. W jej wnętrzu znajdował się posąg Artemidy wykonany ze złota, srebra, drewna hebanowego, kości słoniowej i czarnego kamienia. Niestety, nie przetrwał. Sama budowla również uległa zniszczeniu – po raz pierwszy została spalona przez Herostratesa, a jej rekonstrukcję zniszczyli Goci. Kilkanaście elementów tej budowli znajduje się w Muzeum Brytyjskim.

Zobacz także: Od wieży Babel po wieżowce. Historia drapaczy chmur, czyli opowieść o wyścigu do nieba>>

Siedem cudów świata (starożytnego): Posąg Zeusa w Olimpii

Dzieło wykonał najwybitniejszy rzeźbiarz starożytności - Fidiasz, w V w. p.n.e. Posąg Zeusa znajdował się w świątyni w Olimpii. Miał 14 m wysokości. Przedstawiał boga siedzącego na tronie. W jednej ręce trzymał statuę bogini Nike, w drugiej berło inkrustowane drogocennymi kamieniami. Na głowie miał wieniec z gałązek oliwnych, z lewego ramienia zwisał mu złoty płaszcz.

Większość elementów wykonana była ze złota, kości słoniowej, drewna cedrowego i szlachetnych kamieni. Wizerunek posąg zdobił rewers wielu monet. Na początku V wieku posąg został wywieziony do Konstantynopola. W 475 roku rzeźbę zniszczył pożar.

Zobacz także: Akropol jest nie tylko w Atenach. Co warto wiedzieć o akropolu ateńskim?>>

Siedem cudów świata (starożytnego): Mauzoleum w Halikarnasie

Grobowiec perskiego satrapy Mauzolosa powstał ok. 350 roku p.n.e. w Halikarnasie (dziś Turcja). Zaprojektowany został przez Satyrosa i Pyteosa na polecenie królowej Artemizji (wdowy po Mauzolosie). Mauzoleum miało wysokość 45 metrów, jego podstawą był prostokąt o wymiarach 35 na 25 metrów. Wejście do grobowca poprzedzała kolumnada złożona z 40 kolumn, na szczycie zaś znajdował się piramida z kwadrygą (wozem zaprzężonym w cztery konie) z wizerunkiem władcy i jego małżonki.
Budowla przez wiele lat była zaniedbywana i rozkradana. Ostatecznie w XV wieku zniszczyło ją trzęsienie ziemi. Niektóre elementy trafiły do Muzeum Brytyjskiego.

Siedem cudów świata (starożytnego): Kolos Rodyjski

Posąg boga Heliosa (greckiego boga Słońca) postawiono ok. 290 r. p.n.e. u brzegów wyspy Rodos (Grecja) przy wejściu do portu. Wzniósł go Chares z Lindos. Posąg miał 32 m wysokości, stał na 10-metrowym piedestale i był odlany ze spiżu. Wykonano go na pamiątkę niepowodzenia zdobycia miasta przez Demetruisza Polioketesa. Jego budowa trwała 12 lat. Kolosa zniszczyło trzęsienie ziemi na przełomie 227 i 226 roku p.n.e.

Siedem cudów świata (starożytnego): Latarnia morska na Faros

Zbudowana została około 280 roku p.n.e. na wyspie Faros, niedaleko ujścia Nilu, według projektu Sostratosa, na polecenie władcy Egiptu Ptolemeusza I. Budowa trwała od 15 do 20 lat. Latarnia była wieżą z białego marmuru, o wysokości ok. 120 metrów. Na kwadratowej, podstawie wznosiła się mniejsza kondygnacja. Bliżej szczytu latarnia przechodziła w okrąg zwieńczony kopułą, pod którą znajdował się brązowy posąg Posejdona o wysokości 7 m. Na szczycie latarni co noc rozpalano ogień, którego blask przy dobrej pogodzie było widać w odległości blisko 60 km.

Latarnia została uszkodzona podczas kilku trzęsień ziemi. Od IX wieku niższe kondygnacje zostały zaadaptowane na meczet. W XIII i XIV wieku latarnia uległa doszczętnemu zniszczeniu. W XV wieku na fundamentach powstał fort – dziś Muzeum Morskie.