Wystawa "Gdynia - Tel Awiw" w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Co łączy "białe miasta jutra"?
Gdynię od Tel Awiwu w linii prostej dzieli blisko 3000 kilometrów. Mimo geograficznego dystansu, miasta łączy zaskakująco wiele podobieństw. Oba powstały na początku XX wieku i w szybkim tempie stały się nowoczesnymi portami i modnymi kurortami nadmorskimi. Wyróżnia je charakterystyczna, modernistyczna architektura. Spoiwem okazuje się także wspólna, polsko-żydowsko historia. Te podobieństwa, ale i unikatowość każdego z miast poznać można dzięki wystawie „Gdynia – Tel Awiw" w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
Gdynia i Tel Awiw to nadmorskie miasta wybudowane niemal od podstaw w pierwszej połowie XX wieku. Odzwierciedlały aspiracje i marzenia państw, których jeszcze kilka lat wcześniej nie było na mapach. Zarówno w Gdyni - "polskich wrotach na świat" i w Tel Awiwie "pierwszym mieście hebrajskim" realizowano ambitne plany urbanistyczne - oba miasta zdominowała modernistyczna architektura. Specjalnie na wystawę przygotowano ekspozycję z makietami ikonicznych budynków Gdyni i Tel Awiwu.
Wraz z postępem technologicznym i zmianami społecznymi w pierwszych dekadach XX wieku starano się budować miejsca do życia na miarę nowej epoki. Pisano wówczas, że "przez szerokie, widne okna dwudziestowiecznego domu można już dostrzec białe miasta jutra". Symbolika bieli w przypadku modernistycznych miast odnosi się do gładkiej, jasnej, przeszklonej ściany nowoczesnego domu. Nie bez przyczyny takimi "białymi miastami" niemal od zarania nazywane są zarówno Tel Awiw, jak i Gdynia
Zobaczcie Gdynię na starych fotografiach:
Miasta łączy nie tylko architektura. Oba ważne porty miejskie stały się również modnymi letniskami i kurortami. Odbywały się tu święta miejskie - gdyńskie Święto Morza i telawiwskie Purim. Miasta łączyły także statki linii żeglugowych "Gdynia-Ameryka" (wnętrza projektowali czołowi polscy artyści), a na tzw. Linii Palestyńskiej kursował statek S/S Polonia.
Zobaczcie Tel Awiw na starych fotografiach:
Na wystawie "Gdynia - Tel Awiw" można oglądać liczne archiwalne fotografie, filmy, dokumenty, rysunki i obrazy. Są tu również elementy wyposażenia modernistycznych kamienic i zastawa stołowa ze statku M/S Piłsudski. Do Polski przyjechały również rzadko opuszczające Izrael prace najwybitniejszych telawiwskich malarzy - można na własne oczy przekonać się jak nowe miasta i ich mit założycielski inspirowały artystów.
Klamrą między przeszłością a teraźniejszością są prace współczesnych polskich twórców - obrazy Marii Kiesner z modernistyczną architekturą w roli głównej, foto-esej Wojciecha Wilczyka o współczesnej kondycji modernistycznych budynków obu miast oraz neon "Transatlantyk" przygotowany przez Maurycego Gomulickiego.
Wystawę "Gdynia - Tel Awiw" można oglądać od 13 września 2019 do 3 lutego 2020. Bilety: 15 zł (normalny) / 10 zł (ulgowy)
Skomentuj:
Wystawa "Gdynia - Tel Awiw" w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Co łączy "białe miasta jutra"?