Wieża telewizyjna w Berlinie, czyli jak "wykałaczka" stała się symbolem miasta

Wieża w Berlinie jest jednym z dziesięciu najpopularniejszych zabytków w Niemczech, symbolem stolicy i punktem orientacyjnym. W chwili oddania do użytku w 1969 roku była drugą co do wielkości wieżą telewizyjną na świecie (wyższą była Ostankino w Moskwie). Dziś jest szesnasta.

Jak Niemcy potocznie nazywają wieżę telewizyjną w Berlinie?

Wieża wzniesiona została przez Deutsche Post NRD. Ze względu na bliskość do Alexanderplatz, nazywana jest niekiedy Wieżą Alexa (Alex- Turm), a ze względu na kształt Wykałaczką (niem. Zahnstocher) lub TV-szparagiem (niem. Telespargel). Znajduje się na niej 150 anten do transmisji telewizyjnej i radiowej, platforma widokowa na wysokości 203,78 m i obrotowa restauracja na wysokości 207,53 metra. Dwie windy w około 40 sekund przewożą po dwanaście osób do punktu widokowego, gdzie znajduje się również najwyższej położony berliński bar. Z sześćdziesięciu okien rozpościera się panoramiczny widok na Berlin i okolicę. Do restauracji prowadzi 21 schodów. Pełen jej obrót (360 st.) trwa godzinę.

Plany budowy wieży w Berlinie pojawiły się w 1952 roku. Konstrukcja miała stanąć na terenie południowo-wschodniej części Berlina, na wzgórzach Müggelberge, zaledwie osiem kilometrów od lotniska Berlin-Schönefeld. Po rozpoczęciu robót budowlanych, w 1956 roku prace przerwano, bo okazało się, że wieża, ze względu na wysokość zagrażała operacjom lotniczym – znalazłaby się w osi ścieżki podejścia samolotów. Kilka lat trwały poszukiwania nowej lokalizacji. W 1964 roku niemiecki rząd zażądał dla niej miejsca w centrum, a postulat został zatwierdzony przez kierownictwo SED. I tak wybór padł na okolice Alexanderplatz.

W planowaniu i realizacji wieży uczestniczyło kilku architektów: Hermann Henselmann, Jörg Streitparth Fritz Dieter, Günter Franke, Werner Ahrendt, Walter Herzog, Gerhard Kosel i Herbert Aust.

Prace przy fundamentach rozpoczęły się 4 sierpnia 1965 roku. Sięgają one na głębokość od 2,70 m do 5,80 m. Betonowanie podstawy wieży rozpoczęto 15 marca 1966 roku. 4 października 1966 r. przekroczono 100 metrów. Ostateczną wysokość podstawy wieży osiągnięto 16 czerwca 1967 roku. Łącznie do wykonania podstawy o 248.78 metrów wysokości wykorzystano 8 tys. metrów sześciennych betonu ważących 26 tys. ton.

Wieża telewizyjna Berlin: kula na szczycie

Równolegle do budowy podstawy trwały prace przygotowawcze do budowy kuli wieży. Ma ona średnicę 32 metry, a jej masa wynosi 4,800 ton. Grupa robocza VEB Ipro opracowała procedurę jej montażu na stopie żelbetowej. Kula została podzielona na 120 segmentów. W kwietniu 1967 r. na placu budowy między kościołem MarienKirche a Czerwonym Ratuszem stanęła 35-metrowa replika stopy, na której wstępnie zmontowano segmenty sferyczne kuli. Prace te trwały do listopada 1967 roku. W lutym 1968 roku rozpoczął się montaż kuli na podstawie. Ostatni segment kuli został zamontowany 7 października 1968 roku. Wieża otrzymała również wierzchołek i rusztowanie antenowe nad kulą. Ale na początku 1969 roku do jej wnętrza dostała się woda, powodując spore uszkodzenia – trzeba ją było ponownie uszczelnić.

Do 3 października 1969 roku (data oficjalnego otwarcia) wykończono wnętrze i ukończono pawilon wejściowy. Po 53 miesiącach budowy wieża została ukończona. Ostateczny koszt wyniósł 132 milionów marek. 7 października 1969 roku, w Dniu Republiki, na wieżę wjechali pierwsi goście. Na początku 1972 roku ukończono dwa brakujące pawilony wystawiennicze: Centrum Informacji Berlińskiej, kino i zaplecze gastronomiczne. Łącznie restauracje mogły pomieścić około 1000 gości.

Przeczytaj także: Wieża telewizyjna Žižkov w Pradze - brutalizm i... raczkujące dzieci>>

Wieża telewizyjna w Berlinie: ciekawostki

Po zjednoczeniu Niemiec w 1990 roku zaczęto rozważać rozebranie wieży. Pozostała, bo Deutsche Telekom, nowy operator, zainwestował ponad 50 mln marek w jej remont i modernizację nadajników. Gdy antena otrzymała nową, mocniejszą końcówkę, wieża latem 1997 roku „urosła” - z 365 metrów do 368 metrów.

• Berlińska Wieża Telewizyjna jest najwyższym publicznie dostępnym budynkiem w Europie. Już w pierwszych trzech latach po otwarciu budynku odwiedziło go ponad cztery miliony osób. Po zjednoczeniu średnia roczna liczba turystów z około 90 krajów ustabilizowała się na poziomie około 1,2 mln. Ok. 60 procent gości to cudzoziemcy, w tym najliczniejszą grupę stanowią Hiszpanie, po nich Włosi i Duńczycy.
• W 1994 roku austriacki skoczek narciarski Rupert Hirner skoczył z bungee z wysokości 260 m, był to ówczesny rekord świata.  W 1998 odbył się pierwszy bieg po schodach (986 stopni) - rekord należy do olimpijczyka Thomasa Munkelta i wynosi 5 minut i 56 sekund.
• W 1979 roku wieża otrzymała w NRD status pomnika, który zachowano po zjednoczeniu Niemiec. Należy do Światowej Federacji Wielkich Wież.

Ile kosztuje wjazd na wieżę telewizyjną w Berlinie?

Punkt widokowy na wieży telewizyjnej w Berlinie otwarty jest od marca do października: codziennie od 09:00 do północy i od listopada do lutego: codziennie od 10:00 do północy! Bilety kosztują od 22,50 euro (wariant podstawowy) do 49,50 euro (w tej cenie oprócz wjazdu na punkt widokowy są 2 pokazy filmów VR o Berlinie, drink w obrotowej restauracji i 3 zdjęcia z fotobudki). Polecamy zarezerwować wizytę online!