Wielki Piec Huty Pokój w Rudzie Śląskiej będzie atrakcją turystyczną. Międzynarodowy konkurs zwyciężyła eM4 Pracownia Architektury Brataniec

Kilka dni temu ogłoszono wyniki międzynarodowego konkursu na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej rewitalizacji i adaptacji Wielkiego Pieca Huty Pokój w Rudzie Śląskiej na cele turystyczno-kulturalne. Zwyciężył projekt eM4 Pracownia Architektury Brataniec. Jury doceniło "syntetyczną i klarowną koncepcję ekspozycji unikalnych walorów postprzemysłowego zespołu Wielkiego Pieca".

Huta Pokój w Rudzie Śląskiej została założona w 1840 roku przez Davida Loewenfelda, Moritza Friedlandera oraz Simona Loewiego. W dwudziestoleciu międzywojennym była największym tego rodzaju zakładem w Polsce. Wielki Piec został wzniesiony w 1968 roku. W 2012 r. decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach obiekt został wpisany do rejestru zabytków. 6 lat później Wielki Piec Huty „Pokój” w Rudzie Śląskiej stał się własnością miasta. Od początku było wiadomo, że miejsce to ma pełnić funkcje turtstyczno-kulturalną. Miasto Ruda Śląska ogłosiła więc międzynarodowy konkurs architektoniczny. Zwyciężyło krakowskie biuro em4 Pracownia Architektury Brataniec

Architekci zaproponowali zbudowanie nowego budynku głównego, w miejscu rozebranej hali lejniczej (była ona istotnym obiektem Wielkiego Pieca). Prosta bryła nie będzie dosłownym powtórzeniem hali, ale jej współczesną interpretacją. Nowy budynek będzie sprawiał wrażenie zawieszonego w powietrzu, na wysokości 8,3 m nad ziemią.

Nowy budynek zostanie podzielony na kilka stref. W centralnej części znajdzie się hall z informacją, kasami, kawiarnią i szatnią. Zaprojektowano tu również salę konferencyjną. Z hallu po kontroli dostępu można przejść do części ekspozycyjnej i dalej do ekspozycji struktury Wielkiego Pieca. Ekspozycja stała będzie znajdować się w nowobudowanym obiekcie oraz – przede wszystkim – w zabytkowym budynku sterowni i maszynowni

Na dachu nowego budynku ma być stworzony ogród. Pod budynkiem powstanie plac wejściowy z placem zabaw wykorzystującym kompozycję urządzeń technologicznych hali lejniczej, opowiadający o tradycji hutniczej.

Obecna forma zabytkowych obiektów i urządzeń zespołu Wielkiego Pieca zostanie zachowana. Zostaną one poddane niezbędnej konserwacji przy założeniu ograniczenia tego rodzaju działań do niezbędnego minimum. Przez strukturę Wielkiego Pieca, do Sterowni oraz zespołu nagrzewnic zostaną wyznaczone ścieżki dydaktyczne.

Na Wielkim Piecu zaproponowano platformę widokową (32 metry nad ziemią). Przy dobrej pogodzie, z tego miejsca będzie można dostrzec Beskidy.

Konstrukcja dawnej rampy kolejowej ma zostać zaadaptowana na cele biurowe. Obiekt zostanie obudowany szklaną fasadą, która zachowa czytelność bryły w przestrzeni zespołu.

A zieleń? Obecnie, ten niegdyś intensywnie wykorzystywany teren, został pozostawiony sam sobie. Przyroda regeneruje się, obrazując swoją siłę. Architekci zaproponowali ciekawą koncepcję zieleni. W opisie projektu czytamy:

Projekt zieleni zachowuje wybrane miejsca zasiedlone już przez rośliny i wprowadza nowe obszary, na których będą one mogły się rozprzestrzeniać. Powstanie w ten sposób ogród edukacyjny prezentujący różne etapy tego naturalnego procesu. Pielęgnacja zieleni będzie prowadzona w zakresie zachowania ich kształtu i ochrony przed dewastacją. Dobór gatunkowy, następstwo roślin i ich proporcje będą regulowane przez Naturę. Wyjątek stanowi wprowadzenie wysokich drzew od strony ul. Niedurnego, będą to jednak drzewa z gatunków pionierskich. Podejście to oprócz wartości edukacyjnych i symbolicznych prezentuje wysokie walory przyrodnicze. Stanowi przeciwieństwo pustyni ekologicznej w postaci trawników i monokulturowych nasadzeń ozdobnych roślin obcych gatunków. Stworzenie miejsca dla swobodnej ekspansji naturalnej umożliwi: rozwój właściwych gatunków fauny i flory; ich sukcesywną ewolucję; następującą w naturalnym procesie regenerację podłoża; kreację realnej powierzchni biologicznie czynnej.

W przestrzeni publicznej Wielkiego Pieca nie zabraknie również małej architektury, której formy będą inspirowane urządzeniami technologicznymi. Mają być one wykonane z materiałów charakterystycznych dla tego miejsca – stali i betonu.

Tak jury konkursowe uzasadnia swój wybór:

Prosta, horyzontalna bryła, nawiązująca do śladów hali lejniczej, mieszcząca zespół wejściowy do muzeum, podkreśla złożoność wertykalnych elementów industrialnych, akcentując ich pragmatyczną historię jak i swoisty romantyzm ich obecności. Publiczna przestrzeń uzyskana w skutek umieszczenia bryły wejściowej jako zawieszonej nad terenem jest uniezależniona od warunków atmosferycznych. Sąd Konkursowy pozytywnie ocenia propozycję wykorzystania estakady kolejowej na uzupełniające funkcje biurowe. Prostota rozwiązania umożliwia jego realizację w założonym budżecie. Doceniono też pomysł kształtowania zieleni w założeniu przestrzennym jako naturalnej sukcesji i migracji roślin.

----

Trzymamy kciuki za realizację tego projektu. Mamy nadzieję, że Wielki Piec Huty Pokój w Rudzie Śląskiej, będzie tak chętnie odwiedzany jak teren dawnej Huty Vitkowice w czeskiej Ostrawie.