Polowe Centrum Ratunkowe - Marcin Wojnowski zaprojektował mobilny szpital

Epidemia koronowirusa postawiła świat na głowie. Wszystkie kraje borykają się m.in. z niedoborem sprzętu medycznego i miejsc w szpitalach. W wielu miastach powstają szpitale polowe - tymczasowe konstrukcje (najczęściej w formie namiotów), które odciążyć mają przepełnione budynki.

Niedawno pisaliśmy o mobilnym szpitalu z kontenerów transportowych, który powstaje właśnie w Mediolanie>>

Marcin Wojnowski w 2002 roku zaprojektował Polowe Centrum Ratunkowe (PCR) - mobilny zespół diagnostyczno-zabiegowy, który mógłby być wykorzystywany w ekstremalnych sytuacjach, wtedy, gdy ilość chorych znacznie przekraczałaby możliwości niesienia pomocy przez lokalne struktury pomocy medycznej lub też podczas ich zniszczenia. Projekt powstał jako praca dyplomowa na wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej. Promotorem pracy był prof. Andrzej Kohnke.

Polowe Centrum Ratunkowe zaprojektowane przez Marcina Wojnowskiego to obiekt, który być wykorzystywany w czasie epidemii, w obozach dla uchodźców oraz podczas misji humanitarnych gdzie niezbędne jest zapewnienie pomocy lekarskiej dużej liczbie ludzi. Mobilny szpital mógłby być też wykorzystywany na terenach objętych konfliktami militarnymi. Jego konstrukcja umożliwia działanie w terenie skażonym chemicznie lub biologicznie.

Pojedynczy moduł sali operacyjnej PCR mógłby znaleźć zastosowanie jako jednostka pomocnicza, tymczasowy obiekt zastępczy lub dodatkowy przy istniejących trwałych obiektach medycznych w razie remontu, nagłej awarii, lub gdy istniejący blok operacyjny nie jest w stanie zaspokoić wszystkich potrzeb szpitala.

W czasie pokoju Polowe Centrum Ratunkowe mogłoby pełnić funkcje tymczasowego rozwiązania w trakcie oczekiwania na zakończenie budowy docelowych obiektów służby zdrowia.

PCR składa się z w pełni wyposażonych kontenerów, których parametry pozwalają na łatwy transport wszelkimi dostępnymi drogami: lotniczą, kolejową, morską czy drogową.

Oto, co Marcin Wojnowski pisze o swoim projekcie:

Polowe Centrum Ratunkowe to wielospecjalistyczny zespół służący do udzielania pierwszej pomocy. Jego rola sprowadza się do zabiegów chirurgicznych wynikających z urazów i nagłych zachorowań ( np. krążenia ), wyprowadzenie pacjenta z wstrząsu pourazowego i doprowadzenia do stanu w którym może być transportowany.

Z uwagi na fakt iż obiekcie nie ma sal przeznaczonych do dłuższej hospitalizacji do prawidłowego funkcjonowania niezbędne jest zapewnienie bazy łóżkowej. Baza ta może być dostawiona do centrum w postaci kontenerów o takiej samej konstrukcji zastosowanych jako sale łóżkowe lub zbudowana ze specjalnie do tego przygotowanych namiotów (jeśli warunki klimatyczne na to pozwalają) . Do tego celu wykorzystać można również budynki w najbliższej okolicy adaptując je jako tymczasowe miejsce hospitalizacji. W przypadku zastosowania PCR jako wojskowy szpital polowy można założyć że po wyprowadzeniu ze stanu zagrażającego życiu ranny będzie transportowany drogą lotniczą do szpitala w którym będzie docelowo leczony.

Cały zespół można podzielić na trzy strefy: wejściową, diagnostyczno - zabiegową i leczenia ambulatoryjnego

W strefie wejściowej zbudowanej z dwóch kontenerów znajduje się :

• przedsionek sąsiadujący z informacją, rejestracją i archi
• śluza wejściowa, używana w przypadku skażenia chemicznego lub biologicznego
• toalety
• szatnia

Strefa diagnostyczno – zabiegowa to trzy sale zabiegowe, każda o innym przeznaczeniu, oraz pomieszczenia pomocnicze niezbędne do funkcjonowania całego bloku, takie jak :

• sterylizatornia
• przygotowalnia pacjenta
• sale pooperacyjne
• umywalnia lekarzy
• pomieszczenie na przenośne RTG
• punkt dozoru pielęgniarskiego
• brudownik
• magazyn bielizny czystej
• śluza szatniowa personelu

Sala reanimacji – usytuowana bezpośrednio naprzeciw wejścia z możliwością wjazdu pacjenta bez konieczności śluzowania. Używana w sytuacji gdy poszkodowany wymaga podjęcia natychmiastowej reanimacji.
Po ustabilizowaniu czynności życiowych pacjenta przewozi się do sali obserwacji po reanimacji, gdzie jego stan zdrowia może być cały czas kontrolowany a w razie potrzeby akcja reanimacji może być podjęta ponownie

Sala pomocy doraźnej – przeznaczona do drobnych zabiegów chirurgicznych, inwazyjnych badań diagnostycznych oraz diagnostyki RTG. Sala ta korzysta z sąsiadującej : sterylizatorni, umywalni lekarzy, przygotowalni pacjenta, sali pooperacyjnej.

Sala zabiegowo-operacyjna - wysoko aseptyczna, przeznaczona do skomplikowanych zabiegów chirurgicznych. Wjazd pacjenta odbywa się poprzez przygotowalnie pacjenta, po zabiegu chory przewożony jest do sąsiadującej sali pooperacyjnej z punktem dozoru pielęgniarskiego.

Wszystkie sale zabiegowe spełniają aktualne normy dotyczące wysoko aseptycznych sal operacyjnych. Uzyskana jest niezbędna powierzchnia ( 6x6m ), wysokość ( 3,4m ), podłączenia do wszystkich mediów oraz sprzęt medyczny znajdują się na suficie, powietrze filtrowane mechanicznie, chemicznie i biologicznie dostarczane jest z klimatyzatorów znajdujących się bezpośrednio nad salą.

Pojedynczy moduł sali operacyjnejnej może być dostawiany do stacjonarnych obiektów służby zdrowia. Moduł taki składa się z kontenera technicznego zawierającego klimatyzatory oraz rozkładaną sale operacyjną, podręczną sterylizatornię, umywalnię lekarzy, salę pooperacyjną, dyżurkę lekarzy.

Strefa leczenia ambulatoryjnego składa się z :

• gabinetu badań
• sali wypoczynkowej
• sali zabiegowej internistycznej
• łazienki ( gdy badanie wykaże konieczność zabiegu chirurgicznego po przebraniu i umyciu się wchodzi na blok operacyjny

W strefie tej umieszczona została również dyżurka lekarska z dostępem do części ambulatoryjnej i zabiegowej.

Budowa Polowego Centrum Ratunkowego

Polowe Centrum Ratunkowe to zestaw 18 kontenerów o długości 6 i 12 metrów, które możemy podzielić na dwa typy :

• kontener użytkowy – podstawowa jednostka ustawiana na gruncie, mieszcząca w sobie pomieszczenia użytkowe centrum ( wyłączając sale zabiegowe ) oraz komunikację. Konstrukcja składa się z ramy stalowej podpartej na czterech siłownikach hydraulicznych odpowiedzialnych za dostosowanie się do rzeźby terenu ( różnice w wysokości mogą dochodzić do 90 cm ) oraz ruchomej platformy. Ze względu na usytuowanie tej platformy kontener użytkowy możemy podzielić na trzy podtypy :

- z jedną platformą, wzdłuż jednego z boków kontenera
- z dwoma, po obu stronach
- bez platformy

Rola platformy to zwiększenie powierzchni kontenera, wykorzystywanej jako komunikacja lub podłoga sali zabiegowej. Komunikacja ma postać rękawa ograniczonego z dołu podestem platformy, z boku i z góry folią podtrzymywaną przez zespół ruchomych żeber.

• kontener techniczny – ustawiany na kontenerach użytkowych, mieszczący klimatyzatornię oraz rozkładaną salę zabiegową. Przy pomocy trzech siłowników hydraulicznych klapy umieszczone na spodzie kontenera obracają się o 1800 a następnie opuszcza się folia tworząca przestrzeń sal zabiegowych. Kontener techniczny wyposażony jest również w ruchome rękawy, łączące klimatyzatornię z kontenerami strefy ambulatoryjnej, oraz drabinkę i poręcze pozwalający na dostęp ekipy technicznej do klimatyzatorni.

Konstrukcja wszystkich kontenerów to rama stalowa. Ściany wypełnione są tzw. Płyta obornicką ( pianka poulieretanowa z okładziną z powlekanej blachy trapezowej ). Od wewnątrz pomieszczenia wykończone są okładzinami z tworzyw sztucznych odpowiadającymi normom sanitarnym. Stałe elementy wyposażenia wbudowane są płaszczyznę ścian. Rękawy korytarzy oraz ściany sal zabiegowych wykonane są z folii z wkładką gumową zapobiegającą pękaniu podczas składania.

Transport i montaż

Cały zestaw to 18 kontenerów, które można zestawić w 14 składów 12-metrowych mieszczących się na naczepę ciężarówki
Zamknięte kontenery gotowe do transportu mają wymiary :
H – 300 cm
S – 300 cm
Dl – 600 lub 1200 cm

Takie gabaryty pozwalają na transport wszelkimi dostępnymi drogami, lotniczą, morską, kolejową, czy drogową

Dzięki konstrukcji z zastosowaniem elementów ruchomych poruszanych siłownikami hydraulicznymi montaż odbywa się w dużej mierze samoczynnie, praca człowieka sprowadza się do rozstawienia kontenerów przy pomocy dźwigu, podłączenia mediów i wniesienia sprzętu do sal operacyjnych.

Etapy montażu :

1. Rozstawienie kontenerów na terenie z dokładnością do kilku centymetrów
2. Podłączenie do każdego kontenera przewodów z pompy olejowej oraz mediów
3. Przy pomocy siłowników hydraulicznych kontrolowanych przez elektroniczny system libel kontenery poziomują się i dostosowują wysokość względem siebie
4. Ręcznym siłownikiem hydraulicznym kontenery są dociągane do siebie i zapinane klamrami
5. Ustawienie kontenerów technicznych na kontenerach dolnych
6. Siłowniki opuszczają platformy korytarzy i podnoszą konstrukcje podtrzymujące folie nad nimi
7. Otwierają się klapy kontenerów technicznych a następnie opuszczają się z nich folie ograniczające sale operacyjne
8. Rozkładają się rękawy doprowadzające wentylację do części ambulatoryjnej
9. Wniesienie sprzętu do sal operacyjnych

Infrastruktura

PCR z założenia jest samowystarczalne, wyposażone jest więc w całą infrastrukturę niezbędną do funkcjonowania tego typu obiektu w każdym klimacie.

• Energia - wytwarzana na miejscu przy pomocy agregatorów
• Instalacja wodna i sanitarna – zbiorniki na wodę i nieczystości  wyposażone w pompy, Instalacja doprowadzona bezpośrednio
  do kontenerów w których jest niezbędna
• Gazy medyczne – pomieszczenie na butle z gazami w ciągu urządzeń technicznych, gazy doprowadzane przewodami do
  poszczególnych kontenerów
• Wentylacja – klimatyzatornie umieszczone w kontenerach technicznych. Każda kilimatyzatornia wyposażona jest w dwa klimatyzatory :
  - klimatyzator „ czysty „ dostarczający wyjałowione powietrze do sali umieszczonej bezpośrednio pod kontenerem technicznym
  - klimatyzator obsługujący kontenery na których jest ustawiony oraz część ambulatoryjną

Powietrze rozprowadzane jest do poszczególnych pomieszczeń poprzez kanały wentylacyjne umieszczone w suficie oraz w
ścianach kontenerów.

Kontenery części wejściowej wyposażone są w małe klimatyzatory ulokowane w poszczególnych pomieszczeniach. Obiekt wyposażony jest również w instalacje hydrauliczną doprowadzającą olej pod wysokim ciśnieniem do siłowników.

W przypadku dostawiania pojedynczego modułu sali operacyjnej do budynku szpitala, wszystkie media doprowadzane są z obiektów stałych.