Plac Zbawiciela w Warszawie

Kiedy został zbudowany Plac Zbawiciela?

Historia warszawskiego Placu Zbawiciela około roku 1768. Wytyczono wówczas kilka plac gwiaździstych w Warszawie, a Plac Zbawiciela był jednym z nich. Plac miał okrągły kształt, dlatego Warszawiacy potocznie nazywali go rotundą. Obecna nazwa placu pojawiła się w roku 1922 i pochodzi od kościoła pod wezwaniem Najświętszego Zbawiciela. Świątynia ta została zbudowana w miejscu cieszącej się dużą popularnością karczmy „Czerwona”. Sylwetka kościoła nawiązuje stylem do polskiego renesansu i została zaprojektowana przez Józefa P. Dziekońskiego, Władysława Żychiewicza i Ludwika Panczakiewicza.

Gdzie znajduje się Plac Zbawiciela?

Po wytyczeniu Plac Zbawiciela w Warszawie  przecinały dwie trasy komunikacyjne – jedna prowadząca z zamku Ujazdowskiego (zwana była Drogą Królewską). Druga wiodła z ulicy Mokotowskiej do Marszałkowskiej. Mimo upływu czasu położenie Placu Zbawiciela nie uległo zmianie. Jest on położony na osi ulicy Marszałkowskiej, która na placu przecina się z ulicą Mokotowską. Do placu od strony wschodniej dochodzi Aleja Wyzwolenia, a od strony zachodniej ulica Nowowiejska.

Kilka słów o historii Placu Zbawiciela w Warszawie

Jak już wspominaliśmy, gwiaździsty Plac Zbawiciela został wytyczony w 1768 roku. W XVIII wieku plac otoczony był terenami zielonymi i miał wybitnie podmiejski charakter. W drugiej połowie XIX wieku jego otoczenie zaczęło się zmieniać, plac otoczono kamienicami czynszowymi. Zbudowano ich na tyle dużo, że już w 1881 roku podjęto decyzję o budowie linii tramwaju konnego (w 1908 roku zastąpił go tramwaj elektryczny).

Na środku placu znajdowała się zbudowana w 1829 roku „Czerwona Karczma”, którą rozebrano w 1901 roku, aby na jej  miejscu zbudować kościół pod wezwaniem Najświętszego Zbawiciela.  Świątynia miała być wotum za rok święty 1900. Kamień węgielny pod budowę nowej świątyni wbudowany dwunastego października 1901 roku. Pierwsze zniszczenia na placu pojawiły się w 1939 roku, kolejne podczas powstania w 1944 roku. Szczególnie ciężkie walki toczyły się we wrześniu, walczył tutaj między innymi batalion „Ruczaj”. Z przedwojennej zabudowy placu ocalały tylko trzy kamienice, pozostałe zostały rozebrane.

Jak obecnie wygląda plac Zbawiciela w Warszawie?

Do odbudowy zniszczeń w Warszawie przystąpiono bardzo szybko po zakończeniu wojny. Projektów odbudowy placu Zbawiciela było naprawdę wiele. Chciano nawet rozebrać wieże kościoła Najświętszego Zbawiciela – pomysł ten na szczęście nie doczekał się realizacji.W latach pięćdziesiątych rozpoczęto budowę Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej popularnie zwanej MDM. W jej trakcie południową część placu Zbawiciela obudowano domami, w których znalazły się efektowne sklepy z kolumnowymi podcieniami.

W 1968 roku plac został przebudowany. W ciągu ulicy Marszałkowskiej przesunięto wówczas tory tramwajowe, w efekcie znalazły się one na środku placu. Z placem Zbawiciela sąsiaduje kamienica Jasieńczyka. Powstała ona w latach 1909 – 1910 i przez pewien czas była najwyższym budynkiem mieszkalnym w stolicy – miała trzydzieści osiem metrów wysokości. Właścicielem kamienicy był architekt Antoni Jasieńczyk-Jabłoński. Dzisiaj mieści się w niej parafia ewangelicko- metodystyczna z kaplicą Dobrego Pasterza. Drugą wojnę światową przetrwała również kamienica przy ulicy Marszałkowskiej 41 zwana kamienicą Jana Sobierajskiego. Obecnie kamienica czeka na remont i jest zamknięta. Zachowane przedwojenne kamienice są wizytówką Warszawy.

Plac Zbawiciela pojawił się w wielu filmach. Reżyser Krzysztof Krauze w 2006 roku nakręcił film „Plac Zbawiciela”, którego akcja toczy się w jednym z mieszkań usytuowanych w kamienicy przy placu. W 2011 roku w trakcie remontu torowiska w północnej części placu odkryto pozostałości niemieckiego bunkra z czasów drugiej wojny światowej. Miejskie place są od zawsze ważnym elementem każdego miasta. Placów w stolicy Polski jest mnóstwo, do tych bardziej rozpoznawalnych należy leżący w śródmieściu Warszawy plac Zbawiciela. Współczesną zabudowę placu tworzy usytuowana po lewej kamienica Jasieńczyka – obiekt przed wojną najbardziej nowoczesny oraz będący także najwyższym budynkiem mieszkalnym, kamienica Jana Sobierajskiego oraz budynki wzniesione w czasie budowy MDM.

Przy placu ulokowała się też kamienica Pawłowiczów. Ta narożna kamienica odbudowana została w latach 1946 – 1947. W latach 2002 – 2005 jej wnętrze zostało wyburzone,  po czym budynek ponownie odbudowano. Od 2012 do 2012 roku na środku placu znajdowała się instalacja „Tęcza”, której autorką była Julita Wójcik. Na plac instalacja trafiła sprzed siedziby parlamentu europejskiego.