bryła
architektura na świecie
Piramida w Tiranie zyskała nowe życie.To realizacja MVRDV

Piramida w Tiranie zyskała nowe życie.To realizacja MVRDV

WG24-10-2023 11:40

Betonowa piramida w sercu Tirany to jeden z najbardziej charakterystycznych obiektów w stolicy Albanii. Obiekt został przywrócony mieszkańcom i zamieniony w centrum edukacji technologicznej. To realizacja architektów z holenderskiej pracowni MVRDV.

Piramida w Tiranie: historia

Niezwykłą, betonową konstrukcję w samym sercu Tirany otwarto 4 października 1988 roku. Przez trzy lata mieściło się tu muzeum Enevera Hodży - zmarłego w 1985 roku wieloletniego dyktatora Albanii. Piramidę zaprojektowała jego córka - Pranvera Hodża wraz ze swoim mężem Klementem Kolancim oraz Pirro Vaso i Vladimir Bregu.

Po upadku komunizmu w 1991 roku mieściło się tu centrum konferencyjne i wystawiennicze. W połowie lat 90. otwarto tu "Disko Student" - jedną z największych dyskotek na całych Bałkanach. Podczas wojny w Kosowie w 1999 roku, "Piramidę Tirany" zajęło NATO i organizacje humanitarne. Od czasu zakończenia konfliktu imponujący obiekt stał pusty i niszczał. Okolice piramidy były jednak popularnym miejscem spotkań mieszkańców, a młodzież uwielbiała wpinać się po pochyłych ścianach betonowej konstrukcji.

ZOBACZ TAKŻE: Albania: Piramida tyrana w Tiranie. Dawne muzeum Enevera Hodży [CZERWONY URBEX]>>

Piramida w Tiranie: MVRDV oddaje obiekt mieszkańcom

W 2018 roku holenderska pracownia MVRDV wygrała konkurs architektoniczny na projekt przekształcenia betonowej piramidy w centrum edukacji technologicznej. Jak zaznaczają architekci, nie był to prosty projekt. "Piramida Tirany" to budynek, który mimo wielu przeszkleń jest zamkniętą i niedostępną bryłą. Architekci chcieli "oddać obiekt mieszkańcom".

To był najdroższy budynek, jaki kiedykolwiek zrealizowało państwo komunistyczne. W tym samym czasie uciskana ludność Albanii żyła w biedzie. W ramach naszej transformacji usunęliśmy wszystkie symbole gloryfikujące dyktaturę. Zachowaliśmy niektóre oryginalne detale, aby odwiedzający byli świadomi mrocznej przeszłości budynku. Konstrukcja jest całkowicie otwarta niczym ruina w parku, a wszystkie te skrzynie „kucają” w niej i wokół niej. Niegdyś ironicznie nazywana „Mauzoleum Envera Hodży”, przekształcona Piramida stała się teraz pomnikiem ludu i jego zdolności do pokonania i przetrwania dyktatorów
mówi Winy Maas, założyciel MVRDV.

Przede wszystkim, na piramidzie pojawiły się schody. To ukłon w stronę nieformalnego korzystania z tej struktury przez młodych ludzi. Do budynku można wchodzić ze wszystkich stron - wejścia znajdują się na poziomie gruntu. Po zachodniej stronie znajduje się winda, którą szybko i wygodnie można wjechać na szczyt.

Zarówno na zewnątrz piramidy jak i w jej wnętrzach oraz w otaczającym parku, pojawiły się kolorowe "pudełka". Mieszczą się tu kawiarnie, przestrzenie warsztatowe, biura start-upów i sale lekcyjne, w których albańska młodzież, dzięki fundacji TUMO Tirana, będzie bezpłatnie uczyć się różnych przedmiotów technologicznych tj. programowanie czy robotyka.

Obiekt został nominowany do nagrody im. Miesa van der Rohe 2024.