Patria w Krynicy-Zdroju - perła polskiego modernizmu projektu Bohdana Pniewskiego. Właścicielem był Jan Kiepura

Patria w Krynicy-Zdrój: pensjonat Jana Kiepury

Jan Kiepura był znakomitym tenorem, cieszącym się w latach międzywojennych międzynarodową sławą. Występował na największych scenach operowych na świecie. Był również aktorem (zagrał w 39 filmach), którego publiczność uwielbiała. Śpiewał nie tylko w eleganckich operach. Występował na stadionach, placach ale potrafił również dać koncert stojąc na balkonie warszawskiego hotelu Bristol czy na... dachu samochodu.

Zarobione w latach 20.XX wieku pieniądze, Kiepura postanowił zainwestować w luksusowy pensjonat. Wybór padł na Krynicę-Zdrój - prężnie rozwijające się w tamtych czasach małopolskie uzdrowisko. Obiekt miał powstać na działce w centrum kurortu, z widokiem na Górę Parkową.

Patria w Krynicy-Zdroju: luksus dla każdego

Tenor zlecił projekt Bohdanowi Pniewskiemu - architektowi, który miał już na koncie kilka ważnych realizacji (m.in. willę Ołdakowskich na warszawskiej Saskiej Kępie) i wygrane  prestiżowe konkursy architektoniczne ( m.in. budynek Poselstwa Polskiego w Sofii i Świątynię Opatrzności Bożej). Kiepurze zależało, aby Patria była najbardziej luksusowym pensjonatem w uzdrowisku.

Modernistyczny budynek powstawał w latach 1932–1934. Uroczyście obiekt otwarto w grudniu 1935 roku. Patria ma cztery kondygnacje (wysoka, parterowa kondygnacja ma antresolę) i taras. Na całej długości budynku, wzdłuż każdego piętra ciągną się balkony. Elegancki i na wskroś nowoczesny charakter nadają bryle cienkie żelbetowe filary, umieszczone na wysokości od pierwszego do trzeciego piętra. Robią wrażenie wielkie przeszklenia i płaski dach-taras, tak bliski ideałom Le Corbusiera. Na dachu umieszczono neon z napisem Patria.

Do środka wchodziło się przez zachowane do dziś obrotowych drzwi. We wnętrzach dominuje styl art déco: marmury i alabastry dostarczyła firma L. Tyrowicze ze Lwowa, charakteru dodają elementy z chromowanej stali i modernistyczne żyrandole.

Kiepurze zależało by Patria była pensjonatem dla każdego. Były tu zarówno słoneczne ogromne apartamenty (od frontu), jak i malutkie pokoje bez łazienek. Na paterze znajdowała się recepcja oraz ogromny salon z jadalnią (można było je oddzielić za pomocą składanego przeszklenia). Antresolę wykorzystywano jako salę do brydża. W piwnicy był bar z dansingiem.

W Patrii bywały ówczesne elity - artyści, dziennikarze i politycy. Mieszkali tu m.in. Eugeniusz Bodo, Jadwiga Smosarska, Hanka Ordonówna, Adolf Dymsza i generał Bolesław Wieniawa Długoszowski.

Patria w Krynicy-Zdroju: sanatorium w rejestrze zabytków

Według różnych źródeł, podczas II wojny światowej Niemcy przeznaczyli budynek na siedzibę Hitlerjugend lub sanatorium dla oficerów. W 1949 roku Partię przejęło państwo, urządzając tu istniejące do dziś dzień sanatorium.

W 1965 roku Jan Kiepura otrzymał odszkodowanie za znacjonalizowany obiekt. Przyznano je na podstawie umowy zawartej między rządem Polski a USA, dotyczącej zaspokajania roszczeń obywateli Stanów Zjednoczonych, którzy pozostawili w Polsce majątek (Kiepura miał podwójne obywatelstwo). Na początku XXI wieku o odzyskanie Patrii starała się wdowa po śpiewaku, Marta Eggerth. Naczelny Sąd Administracyjny uznał jej roszczenia za bezzasadne.

17 września 2013 roku Patria została wpisana do rejestru zabytków. Dziś jest tu sanatorium wchodzące w skład Uzdrowiska Krynica-Żegiestów S.A. Obiekt robi spore wrażenie. Wchodząc przez obrotowe drzwi do eleganckiego holu, przyglądając się marmurom na ścianach i dotykając przepuszczających światło alabastrowych poręczy nadal czuć niezwykłą atmosferę przedwojennych lat.

Niestety sam budynek (chociaż konserwowany) wprost błaga o remont.