Park Akcji „Burza” pod Kopcem Powstania Warszawskiego najlepszą przestrzenią publiczną w Europie. Mamy European Prize for Urban Public Space 2024

Wczoraj poznaliśmy wyniki dwunastej edycji konkursu na najlepszą przestrzeń publiczną w Europie (European Prize for Urban Public Space 2024). Nagrodę otrzymał Park akcji "Burza" pod Kopcem Powstania Warszawskiego, zaprojektowany przez dwie pracownie - topoScape i Archigrest. Międzynarodowe jury (pod przewodnictwem hiszpańskiej urbanistki i projektantki krajobrazu Beth Galí) doceniło sposób, w jaki architekci podkreślili "pamięć miejsca", jednocześnie tworząc atrakcyjną, zieloną przestrzeń.

Kopiec Powstania Warszawskiego - historia

Przypomnijmy, kopiec Powstania Warszawskiego znajduje się na Czerniakowie (część Mokotowa) po południowej stronie ulicy Bartyckiej. Jego usypywanie rozpoczęło się po 1945 roku. To tutaj zwożone były gruzy ze zniszczonych warszawskich budynków. W 2004 roku, z okazji 60. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego, uporządkowano szczyt kopca i zamontowano na nim kilkumetrowej wysokości symbol Polski Walczącej. Od strony ul. Bartyckiej na szczyt można było dotrzeć szerokimi schodami. Niestety, teren ten wykorzystywany był tylko podczas rocznicowych obchodów wybuchu powstania. Kopiec był zarośnięty chaszczami, a korzystali z niego głównie "najwytrwalsi" rowerzyści.

Park Akcji "Burza" - jak feniks z popiołów

Wszystko zmieniło się to w 2024 roku. Architekci z pracowni topoScape i Archigrest stworzyli przestrzeń dostępną dla każdego. Teren został dostosowany do potrzeb seniorów, oosób z niepełnosprawnością czy rodzin z małymi dziećmi. To miejsce pełne natury i refleksji nad trudną historią miasta. Pojawiły się nowe udogodnienia: ścieżka przyrodnicza, kładka wśród drzew czy bardzo atrakcyjna strefa rekreacyjna dla dzieci.

Mnóstwo tu nawiązań do wydarzeń z przeszłości. Od strony Bartyckiej zobaczyć można ekspozycję opowiadającą o odbudowie Warszawy. W okazałych gabionach, uformowanych na kształt labiryntu, wyeksponowano ruiny stolicy. Podobne elementy można zobaczyć  wzdłuż odnowionych schodów, które nazwano aleją Godziny „W”.  Na szczyt kopca (z dwupoziomową platformą widokową z odnowionym symbolem Polski Walczącej, zamontowanym na nowym cokole) prowadzi również zbudowana od nowa trasa przez "wąwozy" wykonane z gruzobetonu. Do ich uformowania wykorzystano gruz pozyskany podczas budowy. To nawiązanie materiałów, z których powstał kopiec.

Wzdłuż nowej "ścieżki przyrodniczej" ustawiono ławki i krzesła. Na tablicach w języku polskim i angielskim, można przeczytać informacje o specyfice przyrody ruderalnej, gatunkach pionierskich roślin, faunie i florze tego miejsca. Ścieżką docierami do kładki wśród drzew, na którą można wejść (lub wjechać wózkiem!) również od strony ul. Grupy AK „Północ". Na terenie Kopca posadzono ponad 450 młodych drzew parkowych i około 8,5 tys. sadzonek drzew leśnych, liczne krzewy i byliny gatunków rodzimych. Zachowano też strefy dzikiej przyrody.

Park Akcji "Burza" jest laureatem wielu nagród architektonicznych. Otrzymał m.in. Grand Prix 10. Nagrody Architektonicznej Prezydenta Warszawy czy Grand Prix konkursu Nagroda Architektoniczna Polityki. Zdobył również nagrodę w międzynarodowym konkursie Landezine International Landscape Award (LILA).

European Prize for Urban Public Space to inicjatywa Centrum Kultury Współczesnej w Barcelonie (CCBB). Nagroda dla najlepszej przestrzeni publicznej w Europie przyznawana jest od 2000 roku, co dwa lata. W tegorocznej, dwunastej edycji zgłoszono łącznie 297 projektów z 35 krajów europejskich. Ostatni raz nagroda ta trafiła do Polski w 2016 roku. Zdobyło ją szczecińskie Centrum Dialogu Przełomy, autorstwa KWK Promes Roberta Koniecznego.