Nowy warszawski mural Tytusa Brzozowskiego. Artysta umieścił na nim charakterystyczne budynki dawnej dzielnicy żydowskiej

Ulica Próżna jest jedną z nielicznych ulic przedwojennej Warszawy z ocalałą po obu stronach zabudową. W latach międzywojennych zamieszkana była przez właścicieli sklepów i warsztatów, przede wszystkim narodowości żydowskiej. Ulica tętniła życiem. I to życie, które skończyło się wraz z II wojną światową, znakomicie przedstawia mural Tytusa Brzozowskiego.

Przeczytaj także: Warszawa, jakiej nie zobaczysz. Fantastyczne wizje stolicy według Tytusa Brzozowskiego [WYWIAD]>>

Składa się on jakby z trzech części. Najwięcej miejsca zajmują charakterystyczne budynki dawnej dzielnicy żydowskiej, te których już nie ma. Jest więc Wielka Synagoga na Tłomackiem, słynny pasaż Simonsa i charakterystyczne dla dzielnicy czynszowe kamienice. Ale budowle zdają się płynąć nad miastem, są tylko wspomnieniem, bo tamta Warszawa rozsypała się na kawałki.

W dolnej części obrazu Brzozowski namalował to, co wciąż jest z nami: drzewa parku Krasińskich - miejsca spacerów Żydów, wieżę kościoła św. Augustyna – po wojnie stojącego w morzu ruin getta, a także kościół Wszystkich Świętych z placu Grzybowskiego, synagogę Nożyków (ul. Twarda 6) i „Grubą Kaśkę” na Tłomackiem (dziś Al. Solidarności).

Po tym nieistniejącym mieście przechadzają się jego mieszkańcy. Jest ich całkiem sporo, bo przecież dzielnica żydowska była szalenie gwarna i tłoczna. To w niej koncentrowały się handel i rzemiosło. Dlatego na muralu są także szyldy reklamujące usługi, często z charakterystycznymi żydowskimi nazwiskami.

Istotnym elementem muralu Brzozowskiego jesteśmy my sami, stojący pod ścianą, mogąc jedynie zadumać się nad wielokulturowością dawnej Warszawy. To trzecia, żyjąca część dzieła.

Mural przy ul. Próżnej jest czwartą pracą Tytusa Brzozowskiego, przedstawiającą Warszawę. Jego murale znajdziemy m.in., na Woli (na budynku biurowym Spark, na tzw. serku wolskim), w Śródmieściu (na ścianie budynku ZDM przy Chmielnej 120 i na Pradze Północ (ul. Grochowska 215).

Artysta, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, posługując się elementami architektury i krajobrazu stolicy z różnych miejsc i czasów, tworzy nowe, magiczne i pełne fantastycznych zdarzeń światy, które choć bajkowe, zawsze są obecne tu i teraz. Jego prace pobudzają do refleksji, są intrygujące i zmuszają do odkrywania historii miasta i ludzi w nim żyjących. Bo choć tamtej Warszawy już nie ma, nad nową nieustannie unosi się jej duch.

Uwaga! Aby obejrzeć mural na Próżnej należy wejść w pas zieleni pomiędzy ulicami Królewską a Próżną. Mural zdobi bowiem tył kamienicy Próżna 12 a.