Nowy hotel pod Wawelem od BXB studio

BXB studio16-09-2022 11:13

"Krakowska Kamienica pod Zamkiem Królewskim na Wawelu definiuje zupełnie nową jakość bulwarów nadwiślańskich. To budynek niezwykle nowatorski i bardzo krakowski zarazem. Posiada dynamiczną i zmienną stylistykę uzależnioną od położenia obserwatora, która wprost nawiązuje do kontekstu miejsca - Zamku Królewskiego na Wawelu i architektury Starego Miasta." - arch. Bogusław Barnaś

W kamienicy krakowskiej pod Wawelem profuzja różnorodnych estetycznych kontekstów jest celem świadomym. BXB Studio stworzyło projekt, który poprzez nowoczesny język architektury odnosi się z rewerencją do przeszłości rozwoju miasta. Trudno oprzeć się także wrażeniu, że mamy do czynienia z czymś dotąd niespotykanym. Osobiście uważam, że nowoczesna konstrukcja wykorzystująca w dużym stopniu najnowsze technologie użycia drewna nawet podkreśla w pewnym stopniu związek z Kaplicą Zygmuntowską, która przecież w momencie powstawania miała iście nowatorski i bardzo futurystyczny w estetycznym krajobrazie miasta charakter.
Koncepcja Bogusława Barnasia jest obiektem, który, ze względu na swój nowatorski rys, ale również ze względu na użyte technologie, perspektywę i głęboką świadomość kontynuacji rozwoju substancji miasta, może śmiało pójść śladem słynnej kaplicy grobowej i stać się nową perłą architektoniczną miasta. Ponadto zwekslować myślenie o rewitalizacji starych kamienic na zupełnie inne tory.
Filip Maciejowski, krytyk sztuki i architektury, Oslo.

Nowy hotel pod Wawelem od BXB studio - stan obecny kamienicy i projekt

Rewitalizacja zabytkowej kamienicy przy ulicy Powiśle 10 w Krakowie, w bezpośrednim sąsiedztwie Zamku Królewskiego, jest unikalną szansą na wprowadzenie nowej jakości waterfrontu nadwiślańskiego w centrum Starego Miasta. Ten pozornie nieatrakcyjny budynek miał swoje lata świetności. Powstał około 1900 roku i był pierwszą kamienicą w obecnej pierzei ulicy Powiśle. Powsiadał wysokie walory estetyczne i liczne zdobienia. Wykończony został piękną czerwoną cegłą oraz skontrastowanymi elementami o jasnych kolorach.

W roku 1930 kamienica została nadbudowana niższą od istniejących kondygnacją, prawdopodobnie przeznaczoną dla lokalnych rybaków lub robotników. W wyniku tej przebudowy straciła cały swój blask, zniknęły zdobienia, cegła została pokryta tynkiem, zaś proporcje uległy wyraźnemu zaburzeniu. Budynek zatracił piękno z trudem wypracowane przez twórców pierwotnego założenia. W kolejnych latach w pierzei ulicy Powiśle powstawały kamienice w odrębnych stylach architektonicznych, jak również w zupełnie innej skali.

Zdecydowano się przywrócić pierwotny blask i piękne proporcje projektowanej kamienicy, używając zabiegów projektowych adekwatnych do aktualnych czasów, kontekstu miejsca, oraz możliwości współczesnej technologii. Rewitalizacja zakłada przywrócenie pierwotnej cegły i historycznych zdobień oraz likwidację niedbale nadbudowanej ostatniej kondygnacji w latach późniejszych, dzięki czemu kamienica odzyska proporcje i charakter z roku 1900.

Jednak po przywróceniu pierwotnego stanu historyczna kamienica nie wpisuje się już tak dobrze w dzisiejszą pierzeję ulicy Powiśle. Sąsiednie kamienice przytłaczają ją i tworzą nieatrakcyjne, nieproporcjonalne masywne ściany szczytowe, dlatego zaproponowano nowatorską nadbudowę. Można również wyraźnie zauważyć, że w obecnym stanie parter ulicy Powiśle stanowi mało atrakcyjną i zaniedbaną przestrzeń. Brakuje czynnika miastotwórczego, magnesu przyciągającego zainteresowanie przechodniów oraz tak zwanego aktywnego parteru ulicy.

Właśnie taką rolę postanowiono nadać projektowej kamienicy przy ulicy Powiśle 10, sugerując możliwie pełne otwarcie historycznych wnętrz na przyległą przestrzeń miejską. Zaprojektowana w pełni przeszklona fasada parteru stanie się jednocześnie ekspozycją muzealną, pokazującą odsłonięte historyczne mury oraz zabytkowe stropy. Odsłaniając fasadę parteru architekci tworzą nowy salon miejski, który połączy przestrzeń ulicy z komercyjnym wnętrzem kamienicy.

Nadbudowa budynku polega na zdefiniowania nowatorskiej struktury wyrastającej z historycznego DNA miejsca. Autorzy projektu szukają wątków typowo krakowskich, inspiruje ich lokalna architektura – Zamek Królewski na Wawelu, mnogość stylów, gotyk, krakowskie kopuły, renesansowe krużganki oraz modernizm. Kontynuują historyczne podziały elewacji, aby zaprojektowana nadbudowa kontynuowała historyczne podziały fasady. Projektują w najnowocześniejszej i ekologicznej technologii – konstrukcji drewna klejonego CLT, która pozwoli zminimalizować obciążenia konstrukcyjne na historycznej substancji, jak również przenieść znaczną część prac z placu budowy do fabryki gdzie powstaną precyzyjne prefabrykaty.

Powstaje nowa forma, na wskroś nowoczesna, która wyrasta z historii i tradycji. Podziały nadbudowy biorą swój początek z niższych kondygnacji, a linie okien płynnie przechodzą w kasetonowy drewniany strop. Poprzez miękką, nieco odchylającą się linię, która nawiązuje do konstrukcji gotyckich i krakowskich kopuł, uzyskano piękne przysłonięcie ścian szczytowych sąsiednich kamienic, jednocześnie minimalizując skalę i wysokość budynku oglądanego z perspektywy ulicy Powiśle. Co więcej, struktura nadbudowy zyskuje nowatorską, niezwykłą dynamikę. Obserwując ten obiekt z dalekiej perspektywy, budynek na charakter wyraźnie gotycki, posiada strzeliste linie, natomiast z bliskiej przypomina renesansowe arkady, jeszcze bliżej przechodzi w miękkie formy przypominające barokowe ornamenty. Tym samym otrzymano nową, dynamiczną formę nadbudowy krakowskiej kamienicy, którą percepcja oka ludzkiego definiuje na różne sposoby, w zależności od perspektywy.

Elewacja frontowa nadbudowy tworzy wnętrza krakowskich współczesnych komnat - prawdopodobnie najatrakcyjniejszych pokoi hotelowych w mieście, z uwagi na miejsce, walory widokowe, charakter wnętrz, jak również unikalny i pionierski sznyt zaprojektowanej konstrukcji. Owa konstrukcja nadbudowy w sposób płynny przechodzi z elewacji w kasetonowy drewniany strop będący ozdobą komnat hotelowych. Te piękne drewniane stropy kontynuują charakter zabytkowych wnętrz krakowskich.

Dach nadbudowy staje się użytkowym tarasem, kolejnym salonem miejskim, punktem widokowym dla turystów czy miejscem spędzania czasu na świeżym powietrzu. Architektura tak zwanej piątej elewacji, czyli dachu, posiada wysokie walory estetyczne i jest spójna z konstrukcją nadbudowy.

Poprzez kreatywną interpretację lokalnych wzorców historycznych, powstał projekt Kamienicy Krakowskiej pod Wawelem, której przywrócono pierwotne piękno, detal i proporcje. Która nie tylko intryguje i budzi emocje, ale przede wszystkim zyska społeczny walor obiektu muzealnego, poprzez wyeksponowanie zabytkowych wnętrz parteru tak by stały się niejako własnością każdego przechodnia i uczestnika życia miejskiego. Stworzono kamienicę, która kreuje w tym niezwykle ważnym dla Krakowa miejscu nową jakość architektoniczną, wpisującą się w krakowski współczesny waterfront.

Cechą szczególną projektu BXB studio, który w pełni ukazuje inspiracje najbardziej charakterystycznymi elementami architektury Krakowa, ale i ujawnia ich symbiozę stylową, jest zwieńczenie kamienicy. Projekt zakłada budowę wysokich na 5 metrów z okładem apartamentów. Na ich dachu znajdować się będzie otwarty taras widokowy. Profile okien i nieco cofnięty, wykreślone krzywizną połączenia stropu ze szczytem nadbudowy dachu to element ze wszech miar unikalny.
W tej wyrafinowanej optycznie koncepcji wyraża się najgłówniejszy zamysł autora - stylowa wielość w jedności. Dzięki jednolitej, ale i bardzo heterogenicznej konstrukcji, mamy do czynienia z płynnym i dynamicznym przejściem miedzy jednym, a innym elementem - i epoką. Osiągnięty został efekt niejako panoptycznego wglądu w historyczną tkankę miasta. Z dalszej odległości okna i dekoracyjny, widoczny z ulicy, kasetonowy strop przywołują na myśl gotyk. Bliższa perspektywa odkrywa zaś renesansowe krużganki Zamku, bryłę Kaplicy Zygmuntowskiej, a optyczne przejścia i dynamizm kojarzyć się może z barkową ekspresją.
Filip Maciejowski, krytyk sztuki i architektury, Oslo.

Wierzę, że architektura musi współgrać z człowiekiem i naturą w odniesieniu do miejsca, historii i tradycji. Wizja przyszłości, bo taką zawsze jest projekt architektoniczny, zakorzeniona w tradycji czyni dzieło nie tylko bardziej wartościowym i trwałym, ale również otwiera niebywałe twórcze bogactwo przed samym projektantem. Myślę, że architektura pozbawiona tej relacji jest anonimowa, pozbawiona duszy.

Bogusław Barnaś.

Projekt: BXB studio Bogusław Barnaś
Zespół: Bogusław Barnaś, Bartłomiej Mierczak, Monika Kalinowska, Aleksandra Gawron, Wojciech Buchta, Urszula Furmanik, Katarzyna Trzepałka, Magdalena Fuchs
Film i wizualizacje: Unique Vision Studio Rafał Barnaś
Opracowanie graficzne: BXB studio Bogusław Barnaś
Funkcja: Hotel
Powierzchnia: 1400 m kw.
Lokalizacja: Kraków, ul. Powiśle 10
Data: 2022
Klient: Epol Holding Sp. z o.o