Nowoczesna architektura: duże przeszklenia. Co warto o nich wiedzieć?

Okna o ponadstandardowych wymiarach są wizytówką współczesnej architektury. Dodają elegancji i nowoczesności każdemu budynkowi. Duże przeszklenia pojawiają się zarówno w budynkach biurowych, obiektach użyteczności publicznej, jak i w domach jednorodzinnych.

Zalety dużych przeszkleń

Okna panoramiczne powiększają wnętrza, wpuszczają dużo naturalnego światła oraz łączą przestrzeń domu z otaczającą przyrodą. Wprowadzają harmonię i podnoszą walory estetyczne budynku. Dzięki nim nawet niewielkie pomieszczenie będzie prezentowało się lekko i przestrzennie. Duże przeszklenia sprawdzają się zwłaszcza, gdy budynek otoczony jest pięknym krajobrazem – pozwalają na ich nieskrępowane podziwianie. Taki całoroczny kontakt z naturą, chociażby poprzez jej podglądanie, poprawia nasze samopoczucie i dodaje energii.

Duże przeszklenia - wady można wyeliminować

To prawda, że duże przeszklenia generują spore straty ciepła, ale można je zmniejszyć, montując okna, które charakteryzuje niski współczynnik przenikalności cieplnej U (W/(m2·K). Współczynnik U określa ilość ciepła, jaka przenika w ciągu sekundy przez element konstrukcyjny o powierzchni 1 m2, gdy różnica temperatury powietrza po obu stronach przegrody wynosi 1 st. C. Dla okien określa się trzy współczynniki: ramy (Uf ), szyby (Ug) i całego okna (Uw). W domach energooszczędnych współczynnik powinien wynosić nie więcej niż Uw = 1,3 W/(m2·K). Współczesne okna bez problemu osiągają współczynnik Uw na poziomie 0,3-0,5 W/(m2K). Ograniczyć straty ciepła można także poprzez odpowiednie usytuowanie okien panoramicznych. Najkorzystniej jest, gdy wychodzą na stronę południową – dzięki temu, nawet w chłodniejsze miesiące, przeszklenia będą absorbować energię słoneczną i wspomagać ogrzewanie domu. Również ramy powinny wielokomorowe. Jeszcze bardziej ograniczmy straty ciepła, gdy wokół ramy zamontujemy membranę wywiniętą pod warstwę ocieplenia ściany. 

Innym problemem przy dużych zewnętrznych szklanych płaszczyznach może okazać się brak intymności. Jeśli dom znajduje się w osiedlu, bliskość budynków bywa krępująca. Ale i na to jest sposób – przed ciekawskimi spojrzeniami ochroni np. specjalna folia ochronna, która zadziała jak lustro weneckie, lub założenie nowoczesnych rolet.

Przy dużych przeszkleniach ważne jest też zastosowanie bezpiecznych szyb: hartowanych lub laminowanych zarówno od wewnątrz, jak i z zewnątrz. Uchronią one przed przypadkowym zbiciem i zabezpieczą przed włamaniem (minimum to odporność w klasie RC2, czyli nieudana próba włamania z użyciem prostych narzędzi, np. śrubokręt, klin, obcęgi, młotek).

Duże przeszklenia a ptaki

Duże przeszklone powierzchnie bywaj pułapką dla ptaków. Na szczęście można temu zapobiec. Przede wszystkim, projektując budynek, należy zadbać, aby w szybach nie odbijało się niebo. Można więc zaplanować mocno wysunięte gzymsy, złamać jednolitą linię szyby lub zamontować okna ze szkła odbijającego promieniowanie UV albo pokryć je specjalną folią. Ptaki nie widząc odbicia nieba w szybie, traktują płaszczyznę jak przeszkodę, a odbite promieniowanie UV będzie sygnałem o niebezpieczeństwie.

Uderzenie ptaka w szklaną powierzchnię zminimalizują ekrany okienne, okiennice, zewnętrzne żaluzje lub naklejki na szyby np. z foli UV, ale naklejone gęsto obok siebie. Skuteczną metodą są też okna ze szkła matowego lub spiekanego. Natomiast mało skuteczne jest umieszczanie na szybie pojedynczych sylwetek ptaków drapieżnych. Co więcej, ptaki traktują je jak przeszkodę, próbują ją minąć, często uderzając w szybę tuż przy naklejce.

Szkło we wnętrzach

Szklane płaszczyzny doskonale sprawdzają się także we wnętrzach. Szklana ścianka lub drzwi będą idealne np. dla przedpokoju pozbawionego okna lub ciemnej kuchni. Szkło może być transparentne, mleczne albo zdobione dekoracyjnymi szlifami. Montując tafle we wnętrzach można wybrać system ramowy (umieszczenie szklanych tafli w ramie z aluminiowych profili) lub bezramowy (hartowane szkło mocuje się za pomocą specjalnych okuć). Dużymi szklanymi płaszczyznami można również oddzielić np. miejsce do pracy. Będzie ono dobrze oświetlone, a jednak wyciszone i kameralne

Duże przeszklenia: rozmiary

Szklana płaszczyzna nie może jednak być zbyt duża. Uznaje się, że powierzchnia okien względem powierzchni podłogi powinna wynosić 1:8. Najczęściej montuje się okna w proporcji 1:5 – 1:4. Duże okna są ciężkie, ich waga zależy od rodzaju pakietu szybowego, czyli ilości i grubości tafli szkła, odległości, w jakiej się znajdują one od siebie i rodzaju gazu wypełniającego przestrzeń między nimi. Najczęściej duże płaszczyzny są wyposażone w dwukomorowe pakiety, których ciężar często przekracza 30 kg/m2 (z taflami szkła o grubości 4 mm - około 33 kg). Zastosowanie trzeciej szyby zwiększa ciężar okna, ale też ogranicza stary ciepła i zapewnia lepsze wyciszenie wnętrza.

Zwykłe okna mają najczęściej szyby ciepłe, ze szkła laminowanego lub hartowanego. Można wybrać okna z szybami zmywalnymi (samoczyszczącymi), z powłoką utrudniającą przywieranie kurzu, hydrofilową lub szyby absorpcyjne (mają delikatny odcień błękitny, brązowy, grafitowy lub zielony).

Duże przeszklenia: w jakich ramach?

Do dużych i ciężkich pakietów szybowych najbardziej odpowiednie są profile aluminiowe lub drewniane. Nowoczesne profile okienne z PVC mają wewnątrz specjalne wzmocnienia lub pionowe i poziome podziały, które są jednocześnie elementami konstrukcyjnymi.

Coraz popularniejsze są okna aluminiowe – anodowane lub lakierowane proszkowo na dowolny kolor, o błyszczącej lub matowej powierzchni lub imitującej drewno. Aluminium nie odkształca się, jest sztywne, a przy tym bardzo wytrzymałe i odporne na oddziaływanie czynników i korozję.

Do okien typu fiks (nieotwierane), jeśli nie będą miały większej powierzchni niż 8 m. kw., można zastosować ramy zarówno z PVC, jak i drewna lub aluminium. Okna typu HS - duże tarasowe mają różne sposoby otwierania, tzw. schematy. W oknach z PVC najpopularniejszy jest schemat A, w którym jedna część jest stała, druga zaś przesuwna. Po zamknięciu skrzydła przeszklenia nie tworzą jednej płaszczyzny, część ruchoma wystaje o grubość ramy. W konstrukcjach o dużych ramach za część nieruchomą mogą schować się dwa skrzydła ruchome. Są też okna w wersji dwu- i czteroczęściowej ze wszystkimi skrzydłami przesuwnymi. Jedną płaszczyznę tworzą natomiast okna typu PSK lub HKS. Istnieją także okna typu FS - system składano-przesuwny, w którym skrzydła (do 100 kg) składają się „w harmonijkę”.

Wysokojakościowe szklane płaszczyzny sprzyjają współczesnej architekturze. Są nie tylko estetyczne i nowoczesne, ale również funkcjonalne, a właściwie zamontowane - bezpieczne