Muzeum Powstania Warszawskiego będzie rozbudowane. Otrzyma z budżetu państwa 100 mln zł

Muzeum Powstania Warszawskiego otwarto 31 lipca 2004 roku. Znajduje się w dawnej Elektrowni Tramwajów Miejskich w Warszawie przy ul. Grzybowskiej 79. Od chwili powstania jest jednym z najchętniej i najczęściej odwiedzanych muzeów w Polsce.

Muzeum Powstania Warszawskiego: pierwsze plany już w latach 50. XX wieku

Pierwsze plany wzniesienia muzeum pojawiły się w 1956 roku, po śmierci Stalina. Dopiero jednak w roku 1981 powołano Społeczny Komitet Budowy Muzeum Powstania Warszawskiego, ale jego prace zahamowało ogłoszenie stanu wojennego. W 1983 roku generał Mieczysław Dębicki, komisarz Warszawy, powołał przy ówczesnym Muzeum Historycznym m.st. Warszawy oddział Muzeum Powstania Warszawskiego, który miał kontynuować misję Komitetu Społecznego. Przygotowania do budowy Muzeum Powstania Warszawskiego rozpoczęły się w 1984 roku. Miało ono powstać w ruinach Banku Polskiego, powstańczej reduty przy ul. Bielańskiej. Konkurs na projekt Muzeum ogłoszono w 1984 roku. Dwa lata później wybrano pracę Konrada Kuczy-Kuczyńskiego, Andrzeja Miklaszewskiego i Zbigniewa Pawłowskiego. Kamień węgielny przy ulicy Bielańskiej wmurowano dopiero w 1994 roku, ale wówczas okazało się, że działka ma nieuregulowane prawo własności i budowy nie rozpoczęto.

Muzeum Powstania Warszawskiego w budynku dawnej Elektrowni Tramwajowej na Woli

Do pomysłu wzniesienia muzeum wrócono po wielu latach – w 2003 roku kwestią budowy zainteresował się ówczesny prezydent Warszawy Lech Kaczyński. Zdecydowano wówczas o nowej lokalizacji - Muzeum miało powstać w zabytkowym budynku dawnej Elektrowni Tramwajowej przy ul. Przyokopowej na Woli.

Zespół obiektów elektrowni zbudowano w latach 1905–1908 według projektu Jana Lenartowicza. Powstała wówczas hala maszynowni, kotłownia, budynek administracyjno-mieszkalny i portiernia. Całość otaczał ceglany mur. Obiekty reprezentowały styl neoromański. Budynki oblicowano czerwoną cegłą, a blendy i płyciny pokryto białym tynkiem. Do elektrowni doprowadzono bocznicę kolejową. W 1944 roku budynki zostały znacznie zniszczone i częściowo wyburzone. Po wojnie fragmentarycznie je odbudowano, w latach 70. XX wieku pokryto tynkiem.

W grudniu 2003 roku Rada Warszawy ustanowiła nową instytucję kultury – Muzeum Powstania Warszawskiego. W sierpniu 2003 roku ogłoszono konkurs na koncepcję architektoniczną muzeum w nowej siedzibie - wygrał go architekt Wojciech Obtułowicz. Prace rozpoczęto w kwietniu następnego roku. Na potrzeby ekspozycji przeznaczono halę maszyn i kotłowni. Elewacje starannie oczyszczono z tynku, przywracając ich oryginalny wygląd. Wprowadzono nowe elementy, takie jak żelbetowa antresola i wieża. Postawiono budynek kas, Mur Pamięci oraz utworzono Park Wolności. Za projekt ekspozycji muzealnej odpowiada pracownia Nizio Design International Mirosława Nizio oraz Jarosław Kłaput i Dariusz Kunowski). Więcej o ekspozycji przeczytacie tu>>

Jak zwiedzać Muzeum Powstania Warszawskiego?

31 lipca 2004 roku nastąpiło uroczyste otwarcie Muzeum. Muzeum to 300 metrów kwadratowych powierzchni i trzy kondygnacje zwiedzania. Aranżacja wnętrza i wykorzystanie efektów multimedialnych przybliżają powstańczą rzeczywistość. Na wystawach znajduje się tysiące eksponatów, m.in. broni, listów, fotografii. Serce obiektu stanowi stalowy monument przechodzący przez wszystkie kondygnacje budynku. Jego ściany pokrywają daty kolejnych dni powstania i ślady po pociskach, a z wewnątrz dobiega brzmienie bijącego serca, które symbolizuje życie Warszawy w 1944 roku. W Sali Małego Powstańca - jedynej tego typu w Polsce, dzieci uczą się historii oglądając teatrzyk powstańczy lub wcielając się w rolę harcerskich listonoszy i sanitariuszek. Najmłodsi goście mają do dyspozycji repliki dawnych zabawek, gry planszowe i puzzle. Centralnym punktem drugiej części ekspozycji w sali pod Liberatorem, jest replika samolotu Liberator B-24J w skali 1:1.

Na 32-metrowej wieży widokowej umieszczono symbol Polski Walczącej, a na maszcie flagę Polski.

W Muzeum znajduje się także kaplica, której patronem jest błogosławiony ksiądz Józef Stanek, powieszony przez Niemców na własnej stule 23 września 1944 roku. W kaplicy znajdują się jego relikwie. W przylegającym do Muzeum Parku Wolności stanął Mur Pamięci. Wyryto na nim blisko 11 tysięcy nazwisk poległych w Powstaniu żołnierzy. W centralnej części Muru zawieszony jest ważący ponad dwieście kilogramów dzwon „Monter", poświęcony gen. bryg. Antoniemu Chruścielowi, dowódcy Powstania Warszawskiego. Za Murem, na tzw. Murze Sztuki umieszczono murale odwołujące się do Powstania, autorstwa znanych polskich artystów.

Budynek Muzeum jest przykładem modelowej adaptacji postindustrialnej architektury do nowych funkcji. MPW było nagradzane w wielu konkursach, w tym m.in. CEPIF & International Herald Tribune w kategorii „najlepsza rewitalizacja” w 2008 r.

Rozbudowa Muzeum Powstania Warszawskiego

W 2018 roku Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Oddział Warszawski Stowarzyszenia Architektów Polskich ogłosili konkurs architektoniczno-urbanistycznym na rozbudowę i modernizację Muzeum Powstania Warszawskiego.

W opisie konkursu można było przeczytać: "Nowa forma zagospodarowania terenu powinna stworzyć miejsce, które – choć będzie wyraźnie powiązane ze strefą działalności Muzeum – musi zachować w pełni autonomiczny charakter. Nowa, ogólnodostępna przestrzeń publiczna przez użyte materiały i sposób aranżacji ma promować korzystanie z natury, filozofię slow life, realizować zasadę dostępności, zachować przyjazną – „ludzką skalę” przestrzeni, elementów małej architektury, użytych materiałów, wyrażać harmonię ze środowiskiem itp."

Zwyciężył projekt pracowni Nizio Design International Mirosława Nizio. Koncepcja zakłada przede wszystkim zmianę głównego wejścia na teren Muzeum - dziś znajduje się ono od ul. Przyokopowej, a będzie od ul. Towarowej. Architekci zaproponowali budynek o minimalistycznej architekturze, częściowo zagłębiony w ziemię, o dachu z ogrodem. Przeszklona fasada od Towarowej oraz elewacja tylna będzie miała wąskie stalowe słupy z drewnianą okładziną. Z pawilonu do muzeum będzie wiodło podziemne przejście (poziom -1) przeprowadzone pod dziedzińcem. Zakończone ma być schodami wiodącymi na poziom „0”, gdzie gruntownie przebudowana ma zostać strefa wejścia do istniejącego obecnie budynku muzeum. Budowa nowego pawilonu wejściowego oznacza konieczność rozebrania muru, na którym znajdują się murale - wszystkie zostaną zdjęte i przeniesione w inne miejsce.

Przeczytaj także: Mirosław Nizio: Kilka ważnych muzealnych projektów w życiu zrobiłem [WYWIAD]>>

1 sierpnia w Parku Wolności przy Muzeum Powstania Warszawskiego podczas spotkania z dziennikarzami z udziałem Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy Rafała Trzaskowskiego i Dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego Jana Ołdakowskiego, Premier Donald Tusk zadeklarował wsparcie finansowe w wysokości 100 mln złotych na realizację planu rozbudowy Muzeum.

„Są takie miejsca, gdzie nie myślimy w kategoriach budżetu, tylko w kategoriach fundamentalnego interesu narodowego” – powiedział Premier.

Prace mają rozpocząć się już 2 sierpnia. Potrwają 3,5 roku.