Most Karola w Pradze. Jeden z najsłynniejszych kamiennych mostów na świecie

Imię Karola najstarszy praski most nad Wełtawą nosi dopiero od 1870 roku. W przeszłości zwany był Kamiennym lub Praskim Mostem. Łączy dwie dzielnice: Stare Miasto i Malą Stranę. Do roku 1741 był jedynym mostem nad Wełtawą w Pradze.

Most Karola w Pradze

Most Karola ma prawie 516 m długości i ok. 9,50 m szerokości. Jego 17 łuków spoczywa na 15 filarach. Fundamenty 12 filarów sięgają 2,4 metra poniżej dna rzeki. Fundamenty postawiono aż do głębokości 2,4 metra poniżej dna rzeki. Budowla powstała z bloków z piaskowca połączonych zaprawą murarską wzmacnianą, według legend - kurzymi jajami (naukowcy z Uniwersytetu Chemiczno-Technologicznego znaleźli w zaprawie jedynie ślady mleka i wina).

Zobacz także: Najdłuższy most na świecie - gdzie się znajduje? Rekord już wkrótce może zostać pobity>>

Praga: most Karola

Budowę mostu rozpoczęto dokładnie 9 lipca 1357 roku o godzinie 5:31. Data i godzina zostały wybrane przez astronomów – wówczas nastąpiła koniunkcja Słońca z Saturnem, co miało zapewnić trwałość przeprawy. Wzmocnić ją miała także sekwencji nieparzystych liczb (rok, miesiąc, dzień, godzina) - czytana w obie strony jest identyczna: 1-3-5-7-9-7-5-3-1. Nie uchroniło to jednak mostu przed uszkodzeniami: w 1784 roku powódź zerwała cześć przeprawy z filarem, na którym stała wojskowa budka strażnicza, a w 1890 r. doszło do zawalenia się części z dwoma filarami. Sama konstrukcja jednak pozostała niezmienna.

Przez wieki uważano, że most budował Peter Parler, murator niemiecki. Jednak w trakcie badań archeologicznych, w 2010 roku pojawiło się przypuszczenie, że twórcą mostu był magister pontis, praski mieszczanin Oto lub Otlin.

Zobacz także: Największy ceglany most na świecie - Göltzschtalbrücke w Saksonii [NIESAMOWITE KONSTRUKCJE]>>

Most Karola - architektura

Z obu stron mostu znajdują się wieże. Staromiejska, od strony Starego Miasta, zbudowana została pod koniec XIV wieku i jest jedną z najpiękniejszych gotyckich bram na świecie. Znajdują się na niej siedzące postaci cesarza Karola IV, jego syna Wacława IV oraz świętych: Wita, Wojciecha i Zygmunta. W 1621 roku, gdy ścięto głowy przywódcom buntu szlacheckiego, powieszono je na górnej części wieży. Głowy wisiały na moście ponad 10 lat! Dziś na szczycie wieży znajduje się taras widokowy. Prowadzi na niego 138 schodów. 

Od Malej Strany są dwie wieże: niższa nazwana jest Judyty i pochodzi z XII wieku, natomiast wyższa wieża została zbudowana w 1464 roku jako pendant dla wieży staromiejskiej - dawniej pełniła funkcje obronne i magazynowe,  

Most Karola: figury

Początkowo na moście Karola stał jedynie prosty krzyż. Pod koniec XVII wieku przeprawę ozdobiono 30 posągami świętych i patronów, dziełami m.in. Matthiasa Bernarda Brauna i rzeźbiarzami z rodziny Brokoff - Jana, Michała i Ferdynanda (od roku 1965 oryginale figury zaczęto przenosić do lapidarium w Muzeum Narodowym w Pradze, zastępując je kopiami). Najpopularniejsza jest niewątpliwie figura św. Jana Nepomucena. Według tradycji, dotknięcie płaskorzeźby pod posągiem przynosi szczęście. 

Zobacz także: Most przy Zaporze Hoovera [NIESAMOWITE KONSTRUKCJE]>>

Most Karola w Pradze: legenda

Rzeźba Jana Nepomucena była pierwszą ustawioną na moście. Święty, jak głosi legenda, popadł w konflikt z panującym władcą – Wacławem IV, gdyż nie chciał mu zdradzić co wyznała jego żona – Zofia Bawarska podczas spowiedzi, a król podejrzewał małżonkę o zdradę. Gdy kapłan odmówił, został uwięziony i był torturowany. Oznajmił władcy, że zdradzi grzechy królowej jednej istocie w komnacie, i wyszeptał je do ucha… psa. Wściekły król 20 marca 1393 r. nakazał zrzucić Jana z mostu do Wełtawy. Jego zwłoki pochowano w katedrze na Hradczanach. Jan Nepomucen został beatyfikowany w 1721 roku, a kanonizowany 8 lat później. Jest m.in. patronem Pragi, spowiedników, tonących i mostów.

Most Karola: ciekawostki

• Niegdyś na moście odbywały się koronacje królów czeskich, a także liczne turnieje i bitwy, m.in. w czasie wojny trzydziestoletniej toczono na nim walki ze szwedzkimi wojskami. 
• Most od początku miał brukowaną nawierzchnię.
• Pierwszy konny tramwaj wjechał na most w 1883 roku, a 20 lat później zastąpił go tramwaj elektryczny. Gdy okazało się, że tramwaje niszczą most, w 1908 roku zastąpiono je autobusami. Te z kolei wycofano po roku, gdyż również wpływały na stan techniczny budowli. Autobusy na nowoczesnych oponach wróciły na most w 1932 roku. Jeździły po nim do 1965 roku. Od tego czasu na most mają wstęp wyłącznie piesi. Obecnie oprócz tłumu turystów z całego świata (w 1989 roku jednocześnie przebywały na nim 1562 osoby) można tu spotkać licznych artystów i ulicznych grajków, którzy w 1990 roku stworzyli Stowarzyszenie Artystów Mostu Karola.
• W budynku Zakonu Rycerskiego Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą przy Křížovnické náměstí 3 na Starym Mieście znajduje się muzeum mostu Karola. Jest w nim m.in. model przedstawiający budowę mostu, ryciny i obrazy, a także narzędzia używane do budowy.
• Kamienny most Karola jest trzecią przeprawą w tym miejscu. Pierwotnie istniał drewniany most, zniszczony przez powódź w 1157 roku). Kolejną przeprawą, był most zwany "Judyta". Został on ukończony w 1172 roku i podobnie jak poprzednik został zniszczony przez powódź 3 lutego 1342 r.

Most Karola w Polsce?!?

W Polsce także mamy swój Most Karola. Znajduje się w Kłodzku. Powstał w latach 1280–1390 i stylistyką nawiązuje do praskiej przeprawy. Więcej o kamiennym moście na Młynówce w Kłodzku przeczytasz tu >>