Modernizacja i rozbudowa kamienicy przy ul. Radnej 11 w Warszawie

II Wojna Światowa przyniosła zniszczenia 84 proc. zabudowy lewobrzeżnej Warszawy. Dlatego też odrestaurowanie każdej ocalonej kamienicy jest wydarzeniem wartym odnotowania.

Inwestycja Radna 11 znajduje się w samym sercu Powiśla. Projekt przygotowany przez pracownię MAG Architekci zakładał odbudowę zniszczonej podczas działań wojennych prawej oficyny oraz wyjątkową nadbudowę nad zachowaną historyczną kamienicą wraz z modernizacją przestrzeni wspólnych i fasad. Jej niepowtarzalny charakter nawiązuje do najpiękniejszego okresu rozwoju tej części nadbrzeżnej Warszawy.

Krótki rys historyczny

Budowa kamienicy rozpoczęła się w 1905 roku. Budynek przetrwał wojnę wypalony, a po 1948 roku został odbudowany przez przedwojennego właściciela oraz nowych lokatorów. Nie przywrócono ostatniego mansardowego piętra, rozebrano też południowe trakty oficyn. Podczas remontu w latach 60. XX wieku całkowicie usunięto oryginalne wyposażenie i wystrój wnętrz, w związku z tym obecnie o dawnej urodzie budynku świadczy jedynie zachowana secesyjna dekoracyjna fasada oraz balustrady schodów głównych. W latach 2020-2022 przeprowadzono prace remontowo - budowlane.

Projektowana rozbudowa oficyny

Obrys projektowanej oficyny odpowiada gabarytom sprzed 1945 roku. Charakteryzuje ją przewężenie w stosunku do lica klatki schodowej prawej oficyny. Na elewacjach oficyny zastosowano wysokiej jakości materiały wykończeniowe w postaci ryflowanych płyt z piaskowca, kolorystyką nawiązujące do sąsiedniego osiedla. Wertykalne przeszklenia portfenetrowe otwierają się widokowo w kierunku południowym na Elektrownię Powiśle, Stadion Narodowy i Most Świętokrzyski. Obszerne gzymsy rzucają latem cień i zabezpieczają elewację przed przegrzaniem.

Projektowana nadbudowa

Dwukondygnacyjna nadbudowa wycofana kaskadowo z lica elewacji zgodnie z wytycznymi konserwatorskimi ma być niewidoczna z poziomu ulicy. Natomiast z penthouse’ów, wraz ze zlokalizowanymi na dachu tarasami, roztacza się zapierający dech w piersiach widok na panoramę stolicy od Centrum po Stare Miasto i Mariensztat.

Modernizacja dziedzińca

Dziedziniec przed remontem stanowił zdegradowaną przestrzeń. Przywrócono historyczne podwórko mieszkańcom, dzięki czemu zyskało nowy potencjał. Za główny cel architekci obrali zbudowanie przestrzeni niwelującej anonimowość sąsiedzką, funkcjonalnej i zielonej. Projekt został ukończony jesienią 2022 roku. Na ostateczny kształt szaty roślinnej będzie trzeba zaczekać kilka lat.

Nowe atrium stało się wspólną przestrzenią mieszkańców. Wewnętrzne podwórko oddzielone od zgiełku miejskiego, wyciszone, z ograniczonym dostępem, daje poczucie zaufania, przynależności i akceptacji, a ze względu na brak barier architektonicznych i nowe możliwości dostępu do poszczególnych kondygnacji windami - bezpieczeństwa.

Co roku znajdzie się wygospodarowane miejsce na choinkę ozdobioną lampionami, letni piknik sąsiedzki ze wspólnym przygotowaniem posiłków czy wyprzedaż garażową. To również kameralna strefa relaksu w zaciszu zieleni i słońca z miejscem na leżaki, placyk do treningu jogi na powietrzu, parking rowerowy. To również miejsce zebrań wspólnoty. 

Artefakty przeszłości

Pozostawiono oryginalne detale, między innymi drzwi do klatek schodowych, poddając je pieczołowitej rekonstrukcji i modernizacji. W niszy ściennej przejazdu bramowego miejsce swoje ma figura Matki Boskiej. Sztuka sakralna poświęcona w Częstochowie przez mieszkańców ocalałej kamienicy stanowiła podczas okupacji bezpieczne miejsce modlitwy. Oryginalne stalowe balustrady z detalem secesyjnym głównej klatki zostały odrestaurowane wraz z drewnianymi pochwytami. Drzwi wewnętrzne do mieszkań ujednolicono i wymieniono według oryginalnego wzoru. Nowy wystrój klatek schodowych nawiązuje powściągliwym charakterem do najlepszych warszawskich wzorców okresu międzywojennego.

Ekologia i trwałość

Wprowadzono jeszcze więcej zieleni. Pierwotnie w centralnym miejscu znajdował się klomb z drzewem. Odtworzono go, obudowując podwyższonym murkiem będącym jednocześnie ławeczką w cieniu drzewa. Ponadto dodano zielony placyk na podbudowie z eko-kraty - przestrzeń licznych aktywności. Wzdłuż nowej elewacji oficyny posadzono niskie płożące krzewy oraz wyższe kaskadowe drzewa ozdobne. Starą i nową część kamienicy oddzielają długie na ponad 20 metrów linki stalowe, po których piąć się będzie winorośl.

Wprowadzona zieleń ogranicza ilość pyłów zawieszonych w powietrzu, chłodzi utwardzone, kamienne posadzki dziedzińca, nadaje miejscu lokalnego mikroklimatu oraz poczucia równowagi i spokoju. Dzięki windom dostęp z poziomu placu do poszczególnych kondygnacji budynku zyskały osoby starsze i te poruszające się na wózkach inwalidzkich.

Stojaki na rowery oraz wygospodarowana w nowej piwnicy rowerownia zachęcają do ekologicznego poruszania się po mieście bez użycia auta.

Budulcem, który tworzy posadzki przejścia bramowego, placu, cokoły budynku jest lokalny granit ze Strzegomia. Posłuży mieszkańcom przez dziesięciolecia.

Modernizacja fasad i wymiana tynku

Przywrócona została również historyczna barwa elewacji na podstawie odkrywek stratygraficznych. Uzupełnione zostały brakujące detale oryginalnej dekoracji secesyjnej elewacji frontowej. Wszystkie mieszkania historycznej kamienicy zyskały nowe drewniane okna opracowane na bazie inwentaryzacji. Cokoły obłożono szarym granitem. Fasada na poziomie parteru została zabezpieczona przed graffiti. Elewację frontową oświetlono podkreślając detal.

• Autor projektu: MAG Architekci sp. z o.o.
• www.magarchitekci.pl
• Architekt główny: Marcin Grzyb
• Deweloper: Art Construction sp. z o.o.
• Data realizacji 2020-2022