Fasada budynku, czyli efektowna elewacja

Fasada to efektowna elewacja budynku, nadająca mu niepowtarzalny wygląd i indywidualny styl. Może być jedna, ale też dwie, trzy, a nawet więcej - wszystko zależy od usytuowania budynku (np. budynki narożne będą miały dwie fasady). Pierwsze fasady powstawały w starożytności. Przez wieki zmieniały się style, ale fasada wciąż pełniła swą reprezentacyjna funkcję.

Fasada budynku - zadania

Fasada to część elewacji. Najczęściej to ta ściana budynku, w której zlokalizowane są drzwi wejściowe. Dawniej fasady wyróżniły się dużą dekoracyjnością, bywały wyposażona w dodatkowe elementy architektoniczne np. kolumny, płaskorzeźby, zdobione balkony. Współczesne fasady nie są już tak ozdobne, architekci stawiają dziś na surowy, chłodny minimalizm, podkreślenie pojedynczych elementów konstrukcyjnych. Nowoczesna fasada jest połączeniem designu i funkcjonalności. Chroni budynek przed działaniem czynników atmosferycznych: deszczu, śniegu i promieniowana słonecznego, a także przed zabrudzeniami. Dlatego na fasadach coraz częściej montuje się panele solarne, duże tafle szkła samoczyszczącego, które odbijają krajobraz i wyglądają jak ściany luster.

Jakie rodzaje fasad są obecnie najpopularniejsze? Wymieńmy kilka:

• Fasada szklana - stosowana głównie w biurowcach. Zrobiona jest z dużych tafli gładkiego szkła
• Fasada wentylowana - ma szczelinę powietrzną między okładziną elewacyjną a izolacją termiczną
• Fasada aluminiowa - stosowana w nowoczesnych realizacjach architektonicznych

Fasada budynku w stylu klasycystycznym i nie tylko

Niegdyś fasada świadczyła o zamożności mieszkańców lub użytkowników budowli. Dlatego frontowe elewacje były pełne przepychu i same w sobie były dziełami sztuki. Bardzo często tworzyli je wielcy mistrzowie epoki.

Fasady z portykami, kolumnami są typowe dla świątyń greckich i rzymskich. W architekturze świeckiej szczególnie bogate fasady wykształciła architektura pałacowa w XVI–XVIII w. W baroku np. elewacja jest bardzo plastyczna - niektóre elementy są wysunięte przed lico muru, by później z powrotem jemu dorównać. Elementy ozdobne ulegają podwojeniu, pojawia się gra światła i cienia, co nadaje fasadzie dynamiki. Całkiem odmienna jest fasada klasycystyczna. Powstające wówczas pałace mają wysuniętą częścią środkową, która ozdabia często kolumnada. Na zwieńczeniu kształcie trójkąta często umieszczane są płaskorzeźby.
W okresie międzywojennym wciąż jeszcze powstawały fasady pełne przepychu, ale już np. gmachy użyteczności publicznej miały nowoczesne, monumentalne, ale i proste fasady, podkreślające funkcję budynku.

Dziś projektanci stawiają na fasady o minimalistycznym, często surowym wykończeniu. Budynek jest zbiorem brył i figur geometrycznych, więc dlaczego nie podkreślić ich kształtu? Można to zrobić chociażby poprzez pomalowanie części budynków kontrastowym barwami lub wyeksponowanie fragmentów szkłem, aluminium lub blachą. Fakturowany tynk ozdobny powoli odchodzi w zapomnienie, ale wciąż mocni trzyma się naturalny kamień i drewno. W biurowcach, korporacjach i budynkach przemysłowych stosuje się fasady stalowe, a hitem ostatnich lat są fasady betonowe.

Fasada budynku - krzyżówka

Czy wiecie, że termin fasada jest bardzo często wykorzystywany w krzyżówkach? W słowniku synonimów ma aż 14 odpowiedników. Są to m.in. elewacja, front, lico, fronton, ściana czołowa, facjata. Samo słowo pochodzi z języka włoskiego, gdzie „faccia” oznacza twarz.