Centrum Przesiadkowe w Żorach - miejski plac z lekkim, prostym terminalem

Żory to jedno z pierwszych miast w Polsce, które już w 2014 roku wprowadziło darmową komunikację publiczną. Aby jeszcze bardziej zachęcić mieszkańców do korzystania z miejskich autobusów, miasto zainwestowało w nowoczesne Centrum Przesiadkowe.

Centrum Przesiadkowe w Żorach oddano do użytku 1 września 2019 roku. Zaprojektowany przez pracownię Laboratoium Architektury atrakcyjny plac z nowoczesnym terminalem dla podróżnych, powstał na miejscu dawnego dworca autobusowego przy ul. Męczenników Oświęcimskich. Działka na której powstała inwestycja bezpośrednio przylega do żorskiej starówki. Zobowiązywało to architektów do wykreowania wysokiej jakości przestrzeni publicznej, która wpisywałby się w ciąg ważnych miejsc w mieście na osi południe-północ: Muzeum Ognia, Rynek Miejski, Centrum Przesiadkowe.

Stojący w centralnej części placu terminal to lekka, prosta, minimalistyczna konstrukcja. Intencją autorów było stworzenie budynku, który nie stanowiłby tradycyjnej bryły, a raczej element ograniczający formalnie przestrzeń. Dworzec ma przeszkloną fasadę. Osoby przebywające w środku mogą bez zakłóceń obserwować ruch poza terminalem. Lewitujące zadaszenie wychodzi daleko poza obrys budynku - jednocześnie chroni podróżnych przed niepogodą i zacienia szklane elewacje. Takie rozwiązanie pozwala na znaczne ograniczenie zużycia energii potrzebnej do ogrzewania i chłodzenia - latem budynek jest zabezpieczony przed przegrzaniem a zimą słońce penetruje wnętrze obiektu.

Wnętrze dworca to otwarta, pełna światła przestrzeń. Lokale usługowe oraz publiczne toalety "ukrtyto" w centralnie umieszczonym, oblicowanym drewnem trzonie. Duże wrażenie robią szerokie schody formujące forum. Tu podróżni mogą zaznać relaksu, posiedzieć, poczytać książkę, a dzięki kontaktom podładować swoje telefony czy laptopy. Amfiteatralne schody prowadzą na poziom antresoli. Jej całkowicie otwarta przestrzeń przewidziana jest na funkcje publiczne (np. wystawy czasowe, kawiarnię).

Niewielkie Żory mają szczęście do dobrej architektury. To tutaj znajduje się Muzeum Ognia projektu OVO Grąbczewscy Architekci czy wielokrotnie nagradzane przedszkole w dzielnicy Kleszczówka, zaprojektowane przez pracownię toprojekt. Otwarty na miasto dworzec ma szansę stać się nową wizytówką miasta.

---

Centrum Przesiadkowe w Żorach

Projekt:Laboratorium Architektury

Autorzy projektu: mgr. inż. arch. Anna Małek, mgr. inż. arch. Tomasz Błażyca , mgr. inż. arch. Bartosz Garczarczyk, dr. inż. arch. Paweł Maryńczuk

Projektanci branżowi: mgr. inż. Adam Łój, mgr. inż. Andrzej Góra, mgr. inż. Piotr Henc, mgr. inż. Jan Pownuk

Autorzy zdjęć: Tomasz Zakrzewski, Wojciech Losa