Centre Pompidou w Paryżu. Budynek, który wywrócił świat architektury do góry nogami [IKONY ARCHITEKTURY]

Idea stworzenia Centrum Pompidou narodziła się w latach 60. XX wieku z inicjatywy ówczesnego prezydenta Francji, Georges’a Pompidou, który chciał zbudować instytucję dedykowaną sztuce współczesnej. Budynek, który oprócz Muzeum mieściłby największą publiczną bibliotekę stolicy Francji, miał powstać w Beaubourg w 4. dzielnicy Paryża, niedaleko Les Halles, rue Montorgueil, i Marais. Wybrano miejsce zwane Plateau Beaubourg.

W 1971 roku ogłoszono międzynarodowy konkurs architektoniczny (pierwszy tego typu we Francji), na który nadesłano 681 prac. W jury zasiedli światowej sławy architekci m.in. Oscar Niemeyer, Jean Prouvé i Philip Johnson. Zwyciężył bardzo odważny projekt autorstwa Renzo Piano, Richarda Rogersa i Gianfranco Franchiniego. Pomysł śmiałej bryły był silnie inspirowany teoretycznym projektem idealnej przestrzeni wystawienniczo-widowiskowej Fun palace, autorstwa Cedrika Prince'a. Budowę rozpoczęto w 1972 roku. Za konstrukcję odpowiedzialny był inżynier Peter Rice. Otwarcia w 1977 roku dokonał Valéry Giscard d’Estaing, ówczesny prezydent Francji. Budowla kosztowała 993 miliony franków.

Zobacz także: Technologia w służbie architektury. Czym jest high-tech?>>

Centre Pompidou w Paryżu: architektura

Centrum Pompidou to przykład architektury high-tech. Styl ten zyskał popularność w latach 70. XX wieku. Charakteryzuje się eksponowaniem elementów konstrukcyjnych i technicznych budynku, które zazwyczaj są ukryte wewnątrz. W przypadku Centrum Pompidou, wszystkie instalacje – rury, przewody, schody ruchome – są widoczne na zewnątrz budynku. Każdy element został oznaczony innym kolorem: niebieskie rury odpowiadają za system klimatyzacji, zielone za wodę, żółte za instalacje elektryczne, a czerwone za transport pionowy, w tym schody ruchome i windy.

Budynek składa się z masywnej stalowej ramy, która wspiera szklaną fasadę. Konstrukcja opiera się na systemie modułowym, co pozwala na elastyczne kształtowanie przestrzeni wystawienniczych oraz łatwe modyfikacje wewnętrzne. Stalowe belki i kolumny tworzą widoczny szkielet, który nadaje budynkowi charakterystyczny, industrialny wygląd. Przestronne wnętrza są wolne od tradycyjnych ścian nośnych, co umożliwia dowolne aranżowanie przestrzeni według aktualnych potrzeb wystawienniczych.

Bryła Centre Pompidou wywołała mieszane reakcje, liczne dyskusje i kontrowersje. Wielu krytyków uważało budynek za zbyt futurystyczny i niepasujący do historycznej architektury Paryża. W dzienniku Le Figaro można było przeczytać, że „Paryż ma własnego potwora, tak jak ten w Loch Ness”.

Centre Pompidou w Paryżu: kolekcja

Centrum Pompidou jest nie tylko muzeum, ale także biblioteką, centrum badań muzyki i akustyki (IRCAM), oraz przestrzenią do organizowania różnorodnych wydarzeń kulturalnych. Muzeum zajmuje trzy najwyższe piętra budowli. W jego kolekcji znajduje się ponad 100 000 dzieł sztuki, co czyni go jednym z największych zbiorów sztuki nowoczesnej i współczesnej w Europie. Można znaleźć tu prace takich artystów jak Pablo Picasso, Marcel Duchamp, Wassily Kandinsky czy Henri Matisse. Na dachu budynku znajduje się ogólnodostępny taras widokowy z kawiarnią, z którego można podziwiać panoramę Paryża.

Centrum Pompidou to nie tylko budynek, ale prawdziwe centrum życia kulturalnego i artystycznego, które na przestrzeni lat zyskało status ikony współczesnej architektury. Obiekt przyciąga miliony odwiedzających rocznie, zarówno turystów, jak i mieszkańców Paryża, stając się ważnym punktem na mapie kulturalnej miasta. W 2007 roku jurorzy przyznający nagrodę Pritzkera Richardowi Rogersowi podkreślali, że projekt Pompidou „zrewolucjonizował muzea, przekształcając niegdyś elitarne zabytki w popularne miejsca wymiany społecznej i kulturalnej, wplecione w serce miasta”.

Centre Pompidou w Paryżu: ciekawostki

- Od października 1996 do stycznia 2000 trwała przebudowa budynku. Kosztowała 576 milionów franków. Za nią również odpowiedzialny był inżynier Peter Rice

- Przed Centrum Pompidou od 2012 roku do 2017 roku można było oglądać rzeźbę Horizontal autorstwa Alexandra Caldera - wolnostojący mobil o wysokości 7,6 m.

- W pobliżu od 1983 roku znajduje się kolorowa Fontanna Strawińskiego zaprojektowana przez Niki de Saint Phalle i Jeana Tinguely z grupy Nouveau Réalisme.

- Renzo Piano mówił o tym obiekcie, że miał być „nie budynkiem, ale miastem, w którym znajdziesz wszystko – lunch, wspaniałą sztukę, bibliotekę, świetną muzykę".

- W latach 1971-1973 zespół w Novedrate, w pobliżu Como, powstał biurowiec firmy B&B Italia, autorstwa Renzo Piano i Richarda Rogersa. Nazywany jest on "prototypem Pompidou".

- Filie muzeum znajdują się w Metzu (Francja), Maladze (Hiszpania), Brukseli (Belgia) i Szanghaju (Chińska Republika Ludowa). Kolejne filie mają zostać otwarte w Meksyku i Brazylii.

Centrum Pompidou w Paryżu: bilety

Ceny biletów: dla dzieci i młodzieży do 18 roku życia - wstęp bezpłatny. Bilet ulgowy (18-25 lat) - 15 euro. Bilet normalny - 18 euro.