Projekt nowego budynku Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego w finale konkursu World Building of the Year

Polska Stacja Antarktyczna została uruchomiona 26 lutego 1977 r. Podlega Instytutowi Biochemii i Biofizyki PAN. Składa się z 14 budynków wzniesionych w oparciu o zmodyfikowane kontenery budowlane, położonych między Zatokami: Arctowskiego i Półksiężycową a Klifem Wydrzyków. Po latach użytkowania i ze względu na stale podnoszący się poziom wód powodujący podmywanie głównego budynku stacji (w 1977 r. znajdował się on kilkanaście metrów od morza, teraz przy wysokich stanach wód jest to
niecały metr), pojawiła się potrzeba wybudowania nowych pomieszczeń dla polarników. Projekt przygotowała jeszcze w 2015 r. pracownia Kuryłowicz & Associates. Teraz, dzięki dotacjom
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, możliwa jest jego realizacja.

Nowa stacja ma układ trójdzielny, w rzucie przypomina trójramienną gwiazdę. Jej środek to przestrzeń wspólna.m.in. miejsce do organizacji wykładów i spotkań z turystami, biblioteka oraz rozbudowana część wypoczynkowa z siłownią i sauną, a w ramionach znajdą się pomieszczenia mieszkalne, laboratoria, magazyny, pokoje hotelowe. Ciekawym rozwiązanie jest umieszczenie w pawilonie szklarni, w której mogą być hodowane warzywa i owoce, a nawet rośliny ciepłolubne. W ramionach „gwiazdy” duże okna zapewniają optymalną ilość światła naturalnego. W przestrzeni wspólnej, czyli w środku pawilonu, światło wpada poprzez świetliki dachowe.

Nowy pawilon, którego łączna powierzchnia wyniesie 1960 m kw.,jest konstrukcją modułową, przygotowaną do ewentualnej rozbudowy bez burzenia podstawowej zasady przestrzennej i funkcjonalnej
całości. Każdy moduł nie przekracza wymiarów 233x586x219 cm. Elewacja budynku będzie pokryta żółtozłotym nierdzewnym stopem aluminium i miedzi, materiałem wytrzymałym na uszkodzenia
mechaniczne spowodowane m.in. wiatrem wiejącym nieraz z prędkością 220 km/h i niosącym kamienie oraz odpornym na korozję. Kolor nie jest przypadkowy – polska stacja pomalowana była dotąd właśnie na żółto i polarnicy z innych krajów kojarzą ten kolor właśnie ze stacją Arctowskiego.

Konstrukcja budynku jest drewniana. Prefabrykowane panele ze sklejki wypełnione są wieloma warstwami różnych materiałów izolacyjnych. Pawilon stanie na platformie z profili stalowych, co pozwoli na wyniesienie go ponad poziom gruntu oraz zapewni sztywność struktury. Drewno dominować będzie także we wnętrzu. Na stacji w czasie antarktycznego lata przebywa 35 osób, zimą 8 -11 osób. Dlatego też wszystkie instalacje zostały tak opracowane, aby obsługiwać zmienną liczbę mieszkańców – w każdej chwili istnieje możliwość wyłączenia części urządzeń. Budynek będzie ogrzewany grzejnikami elektrycznym, a także ciepłem odrzutowym z urządzeń chłodniczych. Energia elektryczna będzie pochodzić z istniejących generatorów diesla oraz turbin wiatrowych. Woda do stacji jest
dostarczana z ujęcia w sztucznym zbiorniku, zaopatrywanego przez roztapiający się lodowiec. System BMS będzie stale kontrolował wszelkie instalacje.

Elementy nowej stacji powstały na stałym lądzie. Na wyspę będą transportowane statkiem i tam składane. Ze względu na warunki pogodowe, prace budowane mogą być prowadzone wyłącznie trzy
miesiące: od listopada do marca. Gdy powstanie już nowa stacja, stary budynek zostanie częściowo
rozebrany i wywieziony. Pozostanie tylko najstarsza część, zbudowana 40 lat temu. Powstać ma tam muzeum Stacji Arctowskiego.

Koncepcja Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego na wyspie Króla Jerzego w archipelagu Szetlandów Południowych z pracowni Kuryłowicz & Associates znalazła się na tzw. krótkiej liście (534
pozycje) obiektów i koncepcji z całego świata, które ubiegać się będą o tytuł Budynek Roku podczas World Architecture Festival 2019. Przypomnijmy, w finale konkursu znalazły się 3 realizacje i 3 projekty z Polski. Więcej przeczytacie tu>>