Dom bez domu. Projekty schronień dla bezdomnych

Dom, czyli schronienie

Fascynujemy się często projektami domów jednorodzinnych - świetnie zaprojektowane bryły wyglądają jak dopracowane rzeźby, a przy tym zapewniają swoim mieszkańcom wymarzone warunki do życia. Powszechne jest marzenie o posiadaniu własnych czterech kątów, które będą wygodne, estetyczne, ciepłe. Podstawową funkcją domu lub mieszkania jest bowiem zapewnienie schronienia. To przestrzeń intymna, która izoluje mieszkańca od niesprzyjających warunków atmosferycznych oraz pozwala spędzić czas w samotności lub w gronie najbliższych osób, bez konieczności nawiązywania kontaktu wzrokowego z obcymi, przypadkowymi ludźmi.

Prywatność zamknięta w czterech ścianach

Dom to przestrzeń oswojonego mikroświata, nad którym można w dużym stopniu zapanować, tak żeby żyło się w nim wygodnie. To miejsce dookreśla domowników, daje poczucie stabilności i bezpieczeństwa. Niestety, często własne mieszkanie (przez co można rozumieć również możliwość długoterminowego najmu na dogodnych warunkach) urasta do poziomu dobra luksusowego, na które nie wszyscy mogą sobie pozwolić.

Problem bezdomności jest szczególnie widoczny w dużych miastach. Architekci z Los Angeles postanowili poszukać rozwiązań projektowych adresowanych do osób zamieszkujących ulicę. Statystyki są niemiłosierne, w "mieście aniołów"  bezdomnych z roku na rok przybywa.

Zbudować dom z niczego

Studenci biorący udział w warsztatach przez jeden semestr współpracują z bezdomnymi, lokalnymi stowarzyszeniami, władzami miejskimi, społecznikami, by opracować wiele rozwiązań projektowych, które pomogą bezdomnym przetrwać na ulicy i ułatwią im codzienne życie.

Projektanci stworzyli modele przejściowych, mobilnych i poddających się łatwym przekształceniom schronień. Podczas zajęć skupiali się na rozwiązywaniu praktycznych problemów, z którymi na co dzień zmagają się osoby żyjące na ulicy. Opracowane modele powinny przede wszystkim odpowiadać na potrzeby bezdomnych, dlatego najważniejsze zadanie polegało na znalezieniu odpowiedzi na pytanie: jak stworzyć model, który można złożyć z dostępnych materiałów, który chroni przed dokuczliwymi warunkami atmosferycznymi, zapewnia wygodne miejsce do spania i przechowywania rzeczy. Ważne jest również to, by był on mobilny oraz prosty w konstrukcji. Studenci najpierw opracowali ideę, którą później sprawdzali, własnoręcznie tworząc prototypy zaprojektowanych schronień. Ostatnim etapem było opracowanie grafik przedstawiających założenia, tak by można je przekazywać dalej w formie otwartego i dostępnego projektu.

Pojazd dla bezdomnych - szafa i łóżko pod ręką 

Projekt multifunkcjonalnego schronienia dla bezdomnych opracowywał w latach 80. polski artysta Krzysztof Wodiczko. Jego Pojazd dla bezdomnych był konstruowany wspólnie z odbiorcami, a potem testowany przez nich na ulicy i ulepszany. Pojazd dla bezdomnych miał również, poprzez wyrazistą, wizualną obecność w przestrzeni publicznej, zwracać uwagę na osoby mieszkające na ulicy i wprowadzać ów temat do szerszej debaty. 

Przyglądając się fotografiom zrobionym podczas warsztatów można odnieść wrażenie, że te pomysły są ważnym, ale jednak tymczasowym i zastępczym rozwiązaniem problemów. Co nie znaczy, że nie są potrzebne.

ZOBACZ PROJEKTY SCHRONIEŃ >>>

Warsztaty "MADWORKSHOP - Homeless Studio" są odpowiedzią na nasilający się problem bezdomności w Los Angeles. Oprócz opracowania modeli tymczasowych schronień, uczestnicy przygotowują projekt dla lokalnej noclegowni. Pomysłodawcą i założycielem Madworkshop są architekci David C.Martin i Marry Martin (pomysłodawczyni zajęć dotyczących opracowania schronień dla bezdomnych). Dyrektorką i instruktorem są Sofia Borges i R. Scott Mitchell.