OSLO: Bjorvika, nowa dzielnica [SZLAKIEM ARCHITEKTURY]
Bjorvika to zlepek dwóch słów - nordyckiego Byr, czyli miasto, i vik, czyli zatoka. Słowo to znakomicie oddaje położenie tej prężnie rozwijającej się dzielnicy Oslo. Ale Bjorvika jest też symbolem wielkich zmian w kształtowaniu przestrzeni w Norwegii.
Nowe oblicze starego portu
Jeszcze kilkanaście lat temu u nasady fiordu Oslofjord znajdowały się doki i magazyny portu kontenerowego. Od lat 80. XX wieku miejsce to straciło na znaczeniu, rozpoczęła się więc jego degradacja. I zapewne o Bjørvice wkrótce by zapomniano, gdyby nie przyjęty przez miasto projekt Fjordbyen (Miasto Fiordu), czyli koncepcja nowego wykorzystania nieużywanych obszarów zajmowanych wcześniej przez port morski. Dzięki temu od 2000 roku Bjørvika przechodzi metamorfozę – z poprzemysłowych, mocno zaniedbanych terenów (Jo Nesbo w "Upiorach" wspomina, iż terytorium tym władali narkomani), zmienia się w supernowoczesną dzielnicę biurowo-kulturalno-mieszkaniową.
Bjørvika zajmuje ok. 820 tys. mkw. Według planów, po ukończeniu całego projektu, a ma to nastąpić w roku 2035, będzie tu pracowało ok. 20 tys. osób, a każdego dnia odwiedzi tę przestrzeń ok. 30 tys. osób. Będą to goście m.in. Opery, nowego Muzeum Muncha czy Biblioteki Publicznej. Stałych mieszkańców ma być ok. 5 tys. Mieszkania są zlokalizowane głównie na półwyspie Sørenga (wschodni kraniec Bjørvika).
Opera na styku wody i lądu
Jednym z pierwszych nowych inwestycji w Bjørvika był gmach Opery autorstwa pracowni Snøhetta, stojący na styku wody i lądu. Budowę ukończono w 2008 roku, a w kwietniu 2009 roku budynek otrzymał nagrodę im. Miesa van der Rohe. Dach budynku jest skośny, a do jego pokrycia użyto 36 tysięcy białych płyt włoskiego marmuru La Facciata. Rożnej wielkości i grubości kamienne bloki tworzą niewielkie uskoki i progi. Gmach lśni w słońcu niczym góra lodowa, złożona z nachodzących na siebie tafli lodu. Na dach warto wejść chociażby po to, by podziwiać kolejną inwestycję Bjørviki – szereg wieżowców tworzących architektoniczny kod kreskowy, czyli Barcode.
Miejski deptak w miejsce ruchliwej ulicy
W 2010 roku ruchliwa ulica, która oddzielała port od miasta została przeniesiona do tunelu pod fiordem. Bjørvika Tunnel ma 1,1 km długości i jest częścią systemu podziemnych dróg Oslo. Nabrzeże natomiast wykorzystano do stworzenia trzykilometrowej promenady. Dzięki temu miejska przestrzeń nabiera witalności, nie jest zdominowana przez ruch kołowy, ale oddana pieszym.
Działki miejskie i ekologiczne uprawy w dzielnicy Bjørvika
Większość inwestycji w Bjørvika powstaje z materiałów przyjaznych naturze. Projekt Fjordbyen zakłada również odtworzenie środowiska tych terenów z czasów, zanim powstał tu port. Jedną z ciekawszych inicjatyw wykorzystania miejskiej przestrzeni jest Herligheten (Glory) – projekt artystyczno-ekologiczny. W kwietniu 2012 roku wytyczono 100 działek o powierzchni 250 mkw. Działki były przekazywane bezpłatnie, ale warunkiem korzystania z nich była uprawa wyłącznie ekologiczna, czyli bez nawozów chemicznych i środków owadobójczych. Każdy właściciel otrzymał skrzynkę z ziemią i mógł sadzić (siać) w niej dowolne rośliny. Herligheten, planowany na trzy lata, tak się spodobał, że został przedłużony.
- Więcej o:
Snohetta - wspiąć się na architektoniczny szczyt [PERŁY ARCHITEKTURY]
Oslo: Barcode - norweski architektoniczny kod kreskowy [SZLAKIEM ARCHITEKTURY]
Jan Gehl: Ludzie to nie dinozaury [WYWIAD]
Oslo - Muzeum Astrup Fearnley projektu Renzo Piano [SZLAKIEM ARCHITEKTURY]
Pas startowy dawnego lotniska zamienili w imponujący park
Walter Gropius - nie tylko Bauhaus [ZNANI ARCHITEKCI]
Tauberphilharmonie - filharmonia w niemieckim miasteczku Weikersheim. Surowa bryła wśród miękkich pagórków
Kave Home dla Fundació Joan Miró - światło, kolor, duch