Priztker 2017 dla pracowni RCR Arquitectes

Nagroda Priztkera - znaczenie i historia

Nagroda Pritzkera to najważniejsze, międzynarodowe wyróżnienie przyznawane co roku architektom, którzy poprzez sztukę architektury, swój talent, zaangażowanie jak i  wizjonerskie projekty wywierają wpływ na zmianę środowiska i otoczenie, w którym żyjemy. Po raz pierwszy nagroda została wręczona i ufundowana przez Jaya i Cindy Pritzkerów w 1979 roku - od tego czasu nazywana jest architektonicznym Noblem.  Oprócz prestiżu,międzynarodowego zainteresowania i brązowego medalu laureaci otrzymują nagrodę pieniężną w wysokości 100 tys. dolarów. Pritzker postrzegany jest również jak ukoronowanie kariery zawodowej.

Priztkera 2017 otrzymują...

Rafael Aranda, Carme Pigem i Ramon Vilalta pracują wspólnie od 1988 roku - od momentu, gdy postanowili założyć swoją pracownię w małym hiszpańskim mieście Olot. Już pierwsza decyzja o powrocie do rodzinnego miasta, po zakończonych studiach architektonicznych, wskazywała na szczególne postrzeganie przez z nich związku z miejscem. Żadne inne nie jest im bliższe niż miasto, w którym się wychowali, znają je przecież od podszewki. Uznali więc, że tylko tu mogą zacząć projektowanie prawdziwie wrażliwe na kontekst.

Architektura wrażliwa na miejsce

Każdy ich projekt zaczyna się od poznania miejsca - języka przestrzeni, dla której mają stworzyć nową formę. Krajobraz, kontekst architektoniczny i styl życia mieszkańców wyznaczają ramy dla przyszłego projektu. Hiszpański tercet wsłuchuje się w przestrzeń, by stworzyć spójną architekturę zsynchronizowaną z rytmem otoczenia. W swojej pracy architekci nie szukają dominujących, efektownych form, a jedynie wpisują budynek w zastane miejsce. Bryła w ich filozofii projektowania nie stanowi pojedynczego bytu, ale jest "ramą", za pomocą której doświadczamy przestrzeni.Tak też było w przypadku projektu teatru w hiszpańskiej miejscowości Ripoll. Budynek pozbawiono dwóch szczytowych ścian i wkomponowano w sąsiednie zabudowania mieszkalne. Zamiast okazałego teatralnego hallu utworzono przejście - ogólnodostępną przestrzeń publiczną i most prowadzący do centrum miasta.

Zobacz więcej zdjęć >>>

Dobór materiałów - artystyczna wrażliwość

Ich wrażliwość na otoczenie przejawia się również w doborze materiałów. Ważna jest faktura, kolor, a także symbolika, którą niesie użyty materiał. O tym świadczy choćby wybór rdzawej blachy na okładzinę fasady muzeum w Rodez we Francji. Sposób starzenia się materiału świadczy o upływie czasu, a zatem współgra z charakterem projektowanej przestrzeni i funkcją muzeum. W środku zamknięta jest przecież opowieść o przeszłości.

Architektura efemeryczna - niewidzialna

Przyglądając się kolejnym realizacjom hiszpańskiego tercetu zauważymy, że pierwszym znakiem rozpoznawczym ich prac jest kreowanie sposobu, w jaki doświadczamy przestrzeni. Rytmiczne podziały elewacji, budynki wkomponowane w przestrzeń tak, że trudno wyznaczyć ich koniec i początek. Architektura zdaje się roztapiać w krajobrazie, wciskać między zabudowania, otwierać nowe perspektywy i widoki oraz zacierać miejsce styku wnętrza i zewnętrza. Tę harmonię między konstrukcją a naturą świetnie obrazuje restauracja Le Cole Marquee w Olot. To miejsce, które niejako wyrasta ze zbocza. Otoczony zielenią i otwarty za pomocą przesuwnych przeszkleń budynek zatraca swoje granice. Restauracja zbudowana jest z naturalnego kamienia, przykryta transparentnym dachem opartym na stalowej konstrukcji. Przez zadaszenie przebijają się drzewa. Na przestronnym tarasie rośnie trawa, gdzie niegdzie pojawiają się place wyłożone drobnym, lokalnym kamieniem - te strefy pełnią funkcję podestów, na których rozstawiane są transparentne stoliki.

Podstawową materią, z której Rafael Aranda, Carme Pigem i Ramon Vilalta tworzą architekturę, jest przestrzeń. Dzięki ich projektom możemy jej doświadczyć intensywniej, bardziej świadomie i na nowo. Dlatego też pierwszym krokiem do rozpoczęcia pracy nad koncepcją architektoniczną jest zapoznanie się z miejscem, nauka języka zastanej przestrzeni i podjęcie z nią dialogu.

Koniec z ekstrawagancką formą - architekturą ikon

Po raz pierwszy w historii nagroda Pritzkera przyznawana najwybitniejszym architektom za całokształt twórczości powędrowała do trójki architektów. Wcześniej jedynie dwa razy w historii przyznano ją duetom: Jacquesowi Herzogowi i Pierze de Meuronowi oraz duetowi Japończyków Kazuyo Sejimie i Ryue Nishizawie, lecz nie to jest najbardziej wyjątkowe. Fakt uhonorowania hiszpańskiej pracowni RCR Arquitectes wynika ze zmian dokonujących się w świecie architektury. Epokę ikon, spektakularnych form i szokujących swą wyjątkowością i ekstrawagancją brył można uznać za minioną.

Najważniejsze nagrody architektoniczne promują architekturę wrażliwą na kontekst. Wysoko ceniona jest myśl współtworząca nową jakość przestrzeni, w której żyjemy. Krytycy architektury i jury najważniejszych międzynarodowych konkursów biorą pod uwagę nie tylko ukształtowanie bryły, ale sposób, w jaki architektura kształtuje miejsce, wpływa na relacje społeczne, niesie demokratyczne wartości. Wystarczy wspomnieć chociażby zeszłorocznego laureata Prtiztkera Alejandro Aravenę, projektującego tanie moduły mieszkalne dostępne dla najuboższych, czy czterech tegorocznych finalistów nagrody im. Miesa van der Rohe. Wybrane realizacje potwierdzają zwrot w kierunku architektury społecznie zaangażowanej i wrażliwej na kontekst.

ZOBACZ ZDJĘCIA PROJEKTÓW LAUREATÓW NAGRODY PRITZKERA 2017>>>

 ZOBACZ ZDJĘCIA >>> i wideo znajdujące się poniżej, w którym nagrodzeni architekci opowiadają o sposobie użycia materiałów w projektowanych

budynkach