Polskie budynki nominowane do konkursu Mies van der Rohe 2015

Służewski Dom Kultury, Warszawa

Służewski Dom Kultury zaprojektowali architekci z pracowni WWAA oraz 137 Kilo Architekci. Swym wyglądem przypomina on skupisko wolnostojących, rozrzuconych w przestrzeni drewnianych chatek. Taka forma nawiązuje do gospodarstw istniejących na Służewie jeszcze na początku lat 70. dwudziestego wieku. Budynek ma rozbudowane podziemia. Znalazły się w nich pomieszczenia do prowadzenia edukacyjnych zajęć.

Budynki Służewskiego Domu Kultury pokryto deskami z modrzewia syberyjskiego, jednak dużą część fasady stanowi szkło. Ma ono zapewniać optymalny dopływ światła do wnętrz. Ten obiekt jest dowodem na to, że współczesne domy kultury nie muszą być nudne.

Projekt zagospodarowania wschodniego nabrzeża Paprocan w Tychach powstał w 2012 r. Przygotowała go pracownia RS+ Robert Skitek. Przebudowę udało się zakończyć w 2014 r. Dzięki niemu mieszkańcy zyskali atrakcyjną przestrzeń do rekreacji.

W ramach przebudowy nabrzeża powstała nowa plaża, siłownia plenerowa i ciąg pieszo-rowerowy. Projektując przestrzeń architekci zdecydowali, że najlepszym materiałem dla tego miejsca będzie drewno. W efekcie powstała sieć przeplatających się desek ułożonych pod rożnym kątem. W niektórych miejscach deski niemal wnikają do jeziora, by zaraz obok na powierzchni stworzyć podłużne siedziska, z których można podziwiać spokojną taflę wody.

Cricoteka, Kraków

Pod nazwą "Cricoteka" kryje się Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora. Jego budowa trwała od 2009 r. Obiekt oficjalnie otwarto w połowie września 2014 r. Budynek został zaprojektowany przez IQ2 KONSORCJUM (nsMoonStudio Sp. z o. o. i Wizja Sp. z o. o.). Przygotowując projekt budynku architekci czerpali inspirację z twórczości artystycznej Tadeusza Kantora. W projekcie wykorzystano ideę ambalażu (fr. emballage - opakowanie), którą tutaj przedstawiono w postaci nowej części budynku unoszącej się nad starym fragmentem dawnej elektrowni.

Nadana przez architektów forma budynku ma być swoistym hołdem składanym artyście, którego sztuka zyskała sobie międzynarodowy rozgłos. Główna część budynku zawisła 13 metrów nad ziemią. Nowa bryła swym wyglądem przypomina stalowy most. Podporą dla niej są dwa betonowe trzony, w których architekci umieścili klatki schodowe.

Brama Poznania ICHOT, Poznań

ICHOT to Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego. Budynek zaprojektowali architekci z krakowskiego biura Ad Artis Architects. Muzeum-kostka wyróżnia się nowoczesnym kształtem i betonową elewacją, która kontrastuje z pobliskimi, zabytkowymi budynkami.

Architekci zaprojektowali budynek tak, by przedzielała go szczelina kadrująca widok na główny "eksponat", którym są wieże stojącej obok katedry. Integralną częścią Bramy jest przeszklona, licząca 63 metry długości kładka, która prowadzi do budynku Śluzy Katedralnej. W tym miejscu urządzono przestrzeń do organizowania warsztatów i wystaw czasowych. Budynek Brama Poznania Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego zajął drugie miejsce w plebiscycie BRYŁA ROKU 2013.

Plac Targowy, Mszana Dolna

W leżącej w województwie małopolskim Mszanie Dolnej udało się stworzyć targowisko, które swym wyglądem przypomina miejski plac. Zaprojektowali je architekci z pracowni eM4.Pracownia Architektury.Brataniec (Marcin Brataniec i Urszula Forczek-Brataniec).

Architekci podzielili strefę targowiska na dwie części, w których znalazły się stoiska. Połowa z nich połączona jest wspólnym dachem, który chroni sprzedawców i ich klientów przed deszczem. Pomiędzy dwoma skrzydłami stoisk znalazła się przestrzeń, która wygląda jak miejski plac. Pełno na niej ławek i miejsc, w których wkrótce wyrosną drzewa.

Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego, Lusławice

Europejskie Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego powstało w niewielkich Lusławicach, które leżą 20 kilometrów od Tarnowa. To właśnie w tej miejscowości w 1976 r. postanowił zamieszkać Krzysztof Penderecki. Tu także rozkwitł pomysł, by utworzyć centrum dla młodych artystów. Początkowo obawiano się, że taki obiekt powinien istnieć jedynie w dużym mieście, że nie poradzi sobie w małomiasteczkowych warunkach. Ostatecznie jednak udało się zyskać przychylność małopolskich samorządowców i przy pomocy unijnego dofinansowania budowa kompleksu w Lusławicach rozpoczęła się latem 2011 r.

Obiekt zaprojektowali architekci z krakowskiego biura DDJM. Główną częścią budynku jest sala koncertowa, która może pomieścić 650 osób. Architekci w swoim projekcie uwzględnili jeszcze salę prób, która ze 150 miejscami może z powodzeniem służyć jako sala kameralna. W budynku znajduje się też biblioteka, czytelnia, pokoje ćwiczeń, magazyn dla instrumentów, kuchnia, jadalnia i baza noclegowa dla 120 osób.

Na liście 18 budynków z Polski znalazły się także domy jednorodzinne. Pierwszym z nich jest Living-Garden House w Katowicach. Zaprojektował go Robert Konieczny z pracowni KWK Promes.

Budynek charakteryzuje się dość nietypowym kształtem. Zasadnicza jego część wznosi się nad ziemią, dzięki czemu pod spodem powstała zadaszona przestrzeń, w której mieszkańcy mogą wypoczywać nawet w czasie deszczu. Architekt ciekawie potraktował parter domu. Część ta została mocno przeszklona dzięki czemu wpuszcza do środka dużo naturalnego światła. Niektóre z paneli pokryto warstwą odbijającą otoczenie niczym lustro. Taki zabieg sprawia wrażenie, że budynek częściowo unosi się w powietrzu i dobrze koresponduje z rosnącą w pobliżu przyrodą.

Drugim domem nominowanym w konkursie jest Living-Garden House w Izbicy. Zaprojektował go Robert Konieczny z KWK Promes. Dom w Izbicy powstał w malowniczym zakątku. Budynek wzniesiony został na planie litery "L". Bryłę budynku ograniczały jednak drzewa, dlatego architekci zdecydowali się zaokrąglić jego narożniki. Parter niemal w całości został przysłonięty panelami z modrzewia syberyjskiego, w których ukryto wjazd do garażu, główne wejście i kilka innych schowków.

Za ciemnymi pionowymi panelami znalazło się mocno przeszklone wnętrze. Ciekawie potraktowano taras. Ten, odgrodzony jedynie taflą szkła dość płynnie przenika z części dziennej budynku na zewnątrz dzięki czemu zdaje się być idealnym miejscem do odpoczynku.

Muzeum Historii Żydów Polskich, Warszawa

Warszawa doczekała się architektury światowej klasy. Gmach olśniewa nowatorską konstrukcją ścian wewnętrznych oraz dopracowaniem każdego szczegółu. Budynek został już doceniony przez polskie i zagraniczne pisma branżowe. Za projekt pełnego symboliki budynku odpowiada fiński architekt Rainer Mahlamäki oraz warszawska pracownia Kuryłowicz & Associates.

Muzeum wyróżnia się charakterystyczną bryłą. Ogromna szczelina, w której znajduje się wejście przecina wnętrze obiektu nawiązując w ten sposób do rozstąpienia się Morza Czerwonego. W środku budynek pełen jest krągłości. Stonowane barwy mają stanowić dobre tło dla prezentowanych eksponatów

Aerotunel Flyspot, Mory

Tu dosłownie można odlecieć z wrażenia! Flyspot stanął przy drodze ekspresowej S8 nieopodal Ożarowa Mazowieckiego i jest nową atrakcją w regionie. To projekt krakowskiego biura Lewicki Łatak Architekci. Na pomysł wybudowania symulatora swobodnego spadania wpadło trzech kolegów, zapaleńców sportów lotniczych: Marcin Socha-Jakubowski, Jarosław Dąbrowski i Michał Braszczyński. Do współpracy zaprosili krakowskich architektów, którzy zaproponowali wysoką na 27 m konstrukcję z betonu.

To pierwszy tego typu obiekt w Polsce i jeden z najnowocześniejszych na świecie. Co więcej Flyspot to miejsce ogólnodostępne, gdzie przyjemności latania może doświadczyć każdy. Jeden lot trwa tyle co skok ze spadochronem z wysokości 4 tys. metrów.

Małopolski Ogród Sztuki, Kraków

Małopolski Ogród Sztuki stanowi przykład doskonałego mariażu współczesnej architektury z zabytkową tkanką miasta. Budynek powstał w wyniku przebudowy hali ujeżdżalni koni z XIX wieku. Zaprojektowali go architekci z pracowni Ingarden & Ewy Architekci.

W budynku znajduje się wielofunkcyjna sala teatralno-koncertowo-konferencyjna, która została wpisana w starą halę ujeżdżalni koni. By odsłonić zabytkową elewację hali architekci umieścili przeszkloną strefę. Dzięki niej, oraz możliwości otworzenia poprzecznych ścian, Ogród może być odkrytą przestrzenią do plenerowych wystaw, happeningów oraz innej działalności artystycznej.

NOSPR, Katowice

Gmach Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia powstał niemal w centrum miasta, na terenie po dawnym placu drzewnym kopalni "Katowice". Obiekt zaprojektowali architekci z pracowni Konior Studio. Projektanci chcieli, by elewacja budynku nawiązywała ma do śląskiej architektury. Wykonano ją z cegły klinkierowej. Czerwone wykończenie nisz okiennych to nawiązanie do domów na robotniczym osiedlu Nikiszowiec.

Budynek NOSPR posiada niezbędne dla tego typu obiektów pomieszczenia techniczne, garderoby i sale prób. Wokół sali koncertowej zbudowano liczący pięć kondygnacji budynek z foyer umieszczonym w atrium. W podziemiach znalazł się parking, który może pomieścić 112 samochodów. Prócz foyer w obiekcie znajdują się: biblioteka, sala konferencyjna, restauracja i pomieszczenia biurowe. W projekcie przewidziano też miejsce dla pokoi gościnnych.

DAWID CHALIMONIUK

Teatr Szekspirowski, Gdańsk

Gdański Teatr Szekspirowski wyrósł w pobliżu ulicy Bogusławskiego. Czarną bryłę zaprojektował włoski architekt Renato Rizzi. Uroczyste otwarcie Teatru nastąpiło we wrześniu 2014 roku.

Drewniana konstrukcja sceny została obudowana ceglaną fasadą, nawiązując do średniowiecznej architektury miasta. Nowoczesna konstrukcja sceny pozwala na organizowanie przedstawień w kilku różnych konfiguracjach: klasycznej włoskiej, "pudełkowej", elżbietańskiej - wysuniętej w głąb widowni, oraz centralnej - arenie, z widownią umieszczoną wokół sceny.

RAFAŁ MALKO

RAFAŁ MALKO

Przebudowa terenu wokół kościoła św. Jacka, Bytom

Wśród nominowanych znalazły się też przestrzenie publiczne. Jedną z nich jest przebudowany skwer wraz z zagospodarowaniem terenu wokół kościoła św. Jacka w Bytomiu. Projekt przygotowali architekci z pracowni Medusa Group.

Architekci mieli trudne zadanie. Chcieli stworzyć nowoczesną przestrzeń, która będzie sąsiadować ze stuletnią, neoromańską bryłą kościoła św. Jacka. Powstały ogród różańcowy podzielono na wiele mniejszych fragmentów, którym nadano nieregularny kształt. W ramach inwestycji udało się też zbudować salę prób i budynek warsztatów muzyczno-teatralnych. Nowy budynek został nieco ukryty pod ziemią. Przykryto go skośnym dachem, na którym wkrótce wyrośnie trawa. Dodatkowo, aby budynek dobrze wpisał się w otoczenie jako materiał elewacyjny zastosowano stal corten.

Muzeum Śląskie, Katowice

Budowa Muzeum Śląskiego w Katowicach to dla miasta jedna z najważniejszych inwestycji ostatnich lat. Obiekt powstał na terenie zamkniętej kopalni "Katowice", nieopodal Spodka. Muzeum zaprojektowali austriaccy architekci z biura Riegler Riewe Architekten, którzy starali się wykorzystać możliwie dużo z zastałej już kopalnianej infrastruktury.

Główna część Muzeum znalazła się pod ziemią, tak by nie dominować ponad pozostałościami zabytków. Nad nią powstały charakterystyczne szklane pudełka, które zapewniają dobre doświetlenie wnętrza. Architekci w projekcie uwzględnili rewitalizację budynku dawnej maszynowni oraz magazynu odzieżowego. Zabytkowe budowle zostały zaadaptowane na nowoczesną, wystawienniczą przestrzeń.

Fot. Dawid Chalimoniuk / Agencja Gazeta

Filharmonia Szczecińska, Szczecin

Budynek szczecińskiej Filharmonii śmiało pretenduje do tytułu architektonicznej ikony miasta. Zaprojektowali go architekci z młodego, hiszpańskiego biura Estudio Barozzi Veiga. Projektanci zaproponowali oszczędną estetycznie bryłę, która przez wielu jest określana mianem "lodowego zamku". Białe pudełko swą strzelistością nawiązuje do sąsiednich szczytów kamienic, a jego dach stanowi piątą elewację, która sprawia, że nawet z nieba budynek wygląda okazale. W środku architekci stworzyli unikalną przestrzeń z przemyślanym układem pomieszczeń.

Filharmonia stanęła w miejscu, w którym 130 lat temu swą działalność zainaugurował Konzerthaus, czyli Dom Koncertowy, będący kulturalnym centrum dawnego Stettina. Gmach nie przetrwał powojennych kolei losu, jednak pamięć o nim pozostała. Projekt architektów z Barozzi Veiga wypełnił lukę po zabytku, stając się początkiem nowej historii tego miejsca.

Edge House, Kraków

Przypominający przechylone pudełko dom znajduje się na obrzeżach Krakowa. Zaprojektowali go architekci z pracowni Mobius. Edge House stanął na krawędzi skalnego urwiska - działkę na dwie części dzieli wapienna ściana. Projektanci postanowili ją wykorzystać osadzając na niej całą bryłę.

Budynek dzieli się na dwie strefy. Zarówno dolna jak i górna część mają swoje atuty - niższa daje mieszkańcom intymność, natomiast wyższa zapewnia świetne widoki na okoliczne wzgórza. Nadając budynkowi taką formę projektanci spełnili lokalne wymagania, które nakazują w tej okolicy budowę domów o tradycyjnym, dwuspadowym dachu. Nowoczesna bryła zyskała ciemną okładzinę z łupka, przez co dom mocno wyróżnił się na tle jasnego, wapiennego urwiska.

Lubelskie centrum nowych technologii zaprojektował architekt Bolesław Stelmach, który nadał całemu kompleksowi surową, wręcz minimalistyczną formę.

Architektowi udało się dobrze wpisać budynek w otoczenie. Było to możliwe dzięki zastosowaniu surowego betonu, z którego wykonano nie tylko zewnętrzne ściany obiektu, ale także wykorzystano w wewnętrznych pomieszczeniach. Zespół Parku Naukowo - Technologicznego jest przykładem tego, jak wszechstronnym materiałem jest architektoniczny beton.