Te budynki zmienią polskie miasta. TOP 10 inwestycji w budowie

Polska w budowie ...

Materialnej postaci nabierają miedzy innymi  projekty wyłonione w konkursach architektonicznych organizowanych przez duże polskie miasta. To będą ważne obiekty, które wprowadzą nową jakość do przestrzeni publicznej. Wiele z nich możliwych było dzięki dotacjom z Unii Europejskiej. Ciekawostką jest, że w Polsce coraz częściej projektują także obcokrajowcy, Hiszpanie, Finowie, Holendrzy...

Warszawa, Muzeum Historii Żydów Polskich, proj. Lahdelma i Mahlamäki z Finlandii

Dobiegają końca prace przy jego budowie. Muzeum Historii Żydów Polskich zlokalizowane jest w kwadracie ulic: Zamenhofa, Anielewicza, Lewartowskiego i Karmelickiej na warszawskim Muranowie, w sercu dawnej dzielnicy żydowskiej, której część stała się w 1940 roku obszarem getta. Gmach muzeum wzniesiony naprzeciwko Pomnika Bohaterów Getta projektu Natana Rapoporta, został zaprojektowany w taki sposób, by otwierając się na Pomnik, tworzył z nim spójną całość. Kwadratowy w planie budynek muzeum rozcięty jest dramatycznie powykrzywianym doświetlonym z góry, obłożonym piaskowcem pasażem, który łączy plac wejściowy z parkiem. To rozprucie budynku jest metaforą rozstąpienia się morza (Czerwonego) i przejścia od długiej historii Polskich Żydów do symbolicznego, szerokiego otwarcia na pokojową i urodzajną przyszłość. Otwarcie Muzeum już w 2013.

Szczecin, Filharmonia, proj. Estudio Barozzi Veiga z Hiszpanii

Niezwykle trafny wybór projektu w konkursie z roku 2007 szczęśliwie zaowocuje otwarciem nowej filharmoniiw 2013. Kształt siedziby filharmonii zainspirowały szczecińskie dachy i wieże zacnych miejscowych gotyckich i neogotyckich budowli. Te nawiązania silnie osadzają budynek w kontekście a nowa technologia elewacji oraz użyte materiały wykończeniowe czynią go obiektem unikalnym niczym klejnot na tle architektury Szczecina a nawet Polski, czy Europy.

Na obiekt składają się dwie sale koncertowe, duża sala na 951 osób oraz mała sala na 192 osoby. Główne wejście do budynku prowadzi do reprezentacyjnego holu wejściowego o wysokości trzech kondygnacji. Dostępne stąd sklep z płytami i wydawnictwami muzycznymi oraz kawiarnia, mają zachęcać do odwiedzenia i dłuższego pozostania w filharmonii. Na trzecim piętrze przewidziana jest przestrzeń wystawiennicza umożliwiająca organizowanie wystaw i imprez w ramach galerii "Harmonia Sztuki". Odbywającym się tu wystawom fotografii, malarstwa, grafiki, rzeźby, starych instrumentów towarzyszyć będą działania łączące muzykę, sztuki piękne, literaturę i sztukę słowa mówionego. Siedziba filharmonii będzie otwarta i dostępna dla odwiedzających przez cały dzień.

Chociaż podstawowym przeznaczeniem budynku są koncerty muzyki symfonicznej ideologia nowej filharmonii zakłada fuzję wszelkich sztuk ... i to od samego otwarcia już w 2013.

Wrocław, Narodowe Forum Muzyki, APA Kuryłowicz & Associates

Narodowe Forum Muzyki budowane jest przy pl.Wolności, przy ul. Krupniczej. Budynek usytuowano bliżej ul. Krupniczej. Na placu między Forum a Operą będzie można organizować koncerty plenerowe. Pod placem wybudowany zostanie trzypoziomowy parking na prawie 700 miejsc. W obiekcie mieszczą się: główna sala koncertowa (na 1800 miejsc), 3 sale kameralne, sale prób, studio nagraniowe, biblioteka tematyczna, powierzchnie wystawiennicze oraz pomieszczenia konferencyjno-biurowe. Główna sala koncertowa będzie odizolowana akustycznie od reszty budynku, co pozwoli na organizację kilku koncertów w tym samym czasie. Przy rozwiązaniach nagłośnienia i akustyki Forum pracowała przodująca w tej branży firma z Nowego Jorku - Artec Consultants Inc.

Forum służyć będzie nie tylko koneserom muzyki klasycznej. Ma być otwarte na koncerty muzyki popularnej lub rockowej, spektakle, próby zespołów, organizację bankietów i konferencji.

Budynek Forum zaprojektowała pracownia APA Kuryłowicz & Associates tragicznie zmarłego w 2011 r. prof. Stefana Kuryłowicza.

Całkowity koszt inwestycji to 328 mln złotych, z czego 144 mln złotych to dotacje z Unii. Projekt jest największym w Europie, realizowanym w ostatnich latach w obszarze kultury, który zyskał akceptację Komisji Europejskiej. Koniec budowy już w 2013.

Kraków, Muzeum Tadeusza Kantora, Cricoteka, proj. IQ2 Konsorcjum Wizja, nsMoonStudio

Projekt Muzeum Tadeusza Kantora i nowej siedziby Cricoteki zainspirowały koncepcje artystyczne Tadeusza Kantora. Wyraźnie czytelne tutaj to idea ambalażu (fr. emballage - opakowanie) i sztuki konfliktu, łamania stereotypów, niecodziennych zderzeń formy i treści.

Powstająca właśnie (2012) na nabrzeżu Wisły w krakowskiej dzielnicy Podgórze nowa siedziba Cricoteki to unikalne zestawienie. Zabytkowy budynek dawnej elektrowni podgórskiej z XIX wieku pomieści wielofunkcyjną salę audiowizualną oraz magazyny muzealne. Główna zaś część obiektu zawierająca przestrzeń ekspozycyjną muzeum zawieszona będzie 13 metrów nad ziemią ponad dachem starej elektrowni. Wisząca bryła ma konstrukcję kratową przypominającą stalowy most. Podparcie stalowej kratownicy tworzą dwa betonowe trzony klatek schodowych.

Pozostawiony komin elektrowni wystawał będzie ponad część 'nadbudowaną' jako pamiątka poprzedniej funkcji obiektu.

Obiekt ma przyczynić się do aktywizacji nabrzeża Wisły w tej części Krakowa. Stanie się to za sprawą dużego placu - wielofunkcyjnej przestrzeni publicznej służącej w razie potrzeby jako kino plenerowe, przestrzeń wydarzeń artystycznych, koncertów, pokazów i występów teatralnych.

Projekt jest interesujący ze względów formalnych jak i konstrukcyjnych. Po skończeniu w 2013 będzie jednym z najoryginalniejszych dzieł współczesnej architektury polskiej.

Poznań, Zamek, proj. Witold Milewski + Pracownia Architektoniczna Arcus

Odbudowa Zamku Przemysła II w Poznaniu to dla Komitetu Odbudowy sprawa tej rangi co wcześniejsza odbudowa Zamku Królewskiego w Warszawie dla warszawiaków czy odbudowa Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie dla ówczesnych władz. W każdym z tych przypadków jest to symbol polskości, coś z czym ludzie mogą się utożsamiać. Projekt odbudowy wyłoniony został w konkursie w roku 2003. Spośród 22 nadesłanych do realizacji wybrano pracę Witolda Milewskiego z zespołem Pracowni Architektonicznej Arcus. Projekt nawiązuje do wyglądu zamku w XVI wieku. Jest to historyzująca wizja zamku z charakterystyczną wieżą, która przez wieki górowała nad miastem. W pracy oparto się o zachowane materiały opisowe i ikonograficzne oraz wyniki badań archeologów.

Warszawa, stacje II linii metra, proj. AMC Andrzej M. Chołdzyński, Metroprojekt

Przy projektowaniu wystroju wnętrz stacji oraz wejść z ulicy współpracował zaproszony przez architekta Andrzeja Chołdzyńskiego wybitny polski malarz Wojciech Fangor. Według wizji Fangora ściany stacji metra mają zdobić wielkie kolorowe napisy z nazwami stacji malowane na panelach ze stali. Wejścia do stacji mają mieć kształt litery M i być wykonane z barwionego szkła. Kolor czerwony ma dominować na tablicach informacyjnych i w schematach II linii. Wokół napisów na ścianach wybuchły kontrowersje kiedy zmieniono technologię ich wykonania na sitodruk na szkle oraz okazało się, że będą one częściowo zasłaniane przez reklamy. Chołdzyński twierdzi, że jest to wynik braku porozumienia między artystą a wykonawcą metra. Przedstawiciel Metra zaś tłumaczy konieczność umieszczania reklam na ścianach stacji konkretnym dochodem, który ma wpływ na (niższą) cenę biletów.

Metro buduje włosko-turecko-polskie konsorcjum Astaldi. Inwestycja ma kosztować 4,1 mld złotych. Połączy Dworzec Wileński z Rondem Daszyńskiego.

Zakończenie budowy centralnego odcinka II linii metra było planowane na październik 2013 roku, ale w związku z kilkumiesięcznym opóźnieniem termin przesunięto wstępnie na połowę 2014.

Warszawa, Świątynia Opatrzności Bożej, proj. Szymborski & Szymborski

Epicka historia Świątyni Najwyższej Opatrzności sięga czasów Konstytucji 3 maja (1791), kiedy to uchwałą posłów Sejmu Czteroletniego podjęta została decyzja o wybudowaniu świątyni jako wotum wdzięczność za konstytucję. Z historii bliższej współczesności warto wspomnieć konkurs na świątynię zorganizowany w okresie międzywojennym, w roku 1929 (rezultaty były niezadowalające) oraz następny w 1930, który wyłonił projekt godny realizacji. Pierwszą nagrodę zdobyła wtedy praca warszawskiego architekta profesora Bohdana Pniewskiego. Widoczne są w niej inspiracje francuskimi katedrami gotyckimi oraz amerykańskimi wieżowcami z lat 20 i 30 XX wieku. W realizacji przeszkodziła wojna. Kilkadziesiąt lat po wojnie powrócono do pomysłu i zorganizowano nowy konkurs (2000), który tym razem wygrał profesor Marek Budzyński. Jego zaplanowana z rozmachem świątynia nie miała jednak być zbudowana. Argumentem było zbyt duże skomplikowanie i kosztowność zaproponowanych przez Budzyńskiego rozwiązań. Otoczony kontrowersjami kolejny konkurs na świątynię, tym razem ograniczony do kilku wybranych zespołów, wygrała praca Wojciecha i Lecha Szymborskich oraz Jacka Zielonki (2001).

Według ich projektu zmodyfikowanego w procesie współpracy z zamawiającym budowana jest obecnie Świątynia w Wilanowie.

Katowice, Centrum Konferencyjne, proj. JEMS Architekci

Budynek Centrum powstaje w najbliższym sąsiedztwie katowickiego Spodka (autorzy: architekci Maciej Gintowt, Maciej Krasiński, Jerzy Hryniewiecki, budowa 1964-1971), jednej z największych ikon polskiej architektury współczesnej. JEMS Architekci najskuteczniej spełnili wymogi nadania Centrum Konferencyjnemu charakterystycznej, indywidualnej formy nie konkurującej jednocześnie z istniejącą obok ikoną. Dwa obiekty reprezentują odmienne geometrie (Spodek - krzywoliniowa, Centrum - prostokreślna) i nawzajem się dopełniają. Ciemny prostopadłościan Centrum Konferencyjnego przykryty jest zielonym dachem, który schodząc w dół dzieli bryłę na dwie części tworząc tym samym przejście po budynku. Wykreowana w ten sposób trawiasta dolina stanie się atrakcyjnym odcinkiem ścieżki spacerowej w centrum Katowic. Takie podejście łączące budynek i krajobraz przywodzi na myśl architekturę Opery w Oslo (autorstwa pracowni Snohetta) gdzie dach budynku ukształtowano tak, by mógł stać się ogólnie dostępnym miejscem spacerów.

Gdańsk, Muzeum II Wojny Światowej, proj. Studio Architektoniczne Kwadrat z Gdyni

Muzeum zaplanowano na ulicy Wałowej przy nabrzeżu Kanału Raduni, w bezpośrednim sąsiedztwie historycznej Poczty Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku - jednego z symboli początku drugiej wojny światowej. Jest to malowniczy krajobrazowo, choć nieco zapomniany zakątek Starego Miasta Gdańska. Umiejscowienie tutaj Muzeum II Wojny Światowej obok gestu symbolicznego ma też być impulsem do rewitalizacji najbliższego otoczenia i ożywienia tej części miasta.

W 2010 jury międzynarodowego konkursu pod przewodnictwem starchitekta Daniela Libeskinda (autora projektu Muzeum Żydowskiego w Berlinie) wybrało (spośród 129 prac) do realizacji projekt Studia Architektonicznego Kwadrat z Gdyni.

Projekt przewiduje umieszczenie większości obiektu pod ziemią. Część nadziemna muzeum będzie miała ekspresyjny kształt pochylonego graniastosłupa o podstawie trójkąta i wysokości ok. 40 m w najwyższym punkcie. W tej swoistej wieży znajdą się m.in. biblioteka, sale wykładowe, sala kinowa i restauracja z tarasem widokowym. Z kolei w podziemiach muzeum umieszczona zostanie wystawa główna zajmująca ok. 6 tys. m kw. powierzchni. Wystawę będą tworzyły trzy bloki narracyjne - "Droga do wojny", "Groza Wojny" i "Długi cień wojny". Muzeum będzie miało charakter multimedialny, ale znajdą się w nim również eksponaty, m.in. autentyczny amerykański czołg M4 Sherman Firefly, przedmioty znalezione w mogiłach polskich oficerów pomordowanych w Katyniu czy niemiecka maszyna szyfrująca Enigma. Jeżeli nie nastąpią poważniejsze opóźnienia nowe muzeum można będzie zwiedzać w 2015.

Poznań, Wieżowiec Baltic Tower, proj. MVRDV + Ultra Architekci / Poznań

Projekt budynku przy Rondzie Kaponiera w Poznaniu trwa od 2008 kiedy to odbył się konkurs architektoniczny na tą działkę. Konkurs wygrała poznańska pracownia Toya Design. Zwyciężył projekt budynku cztero-piętrowego. Decyzja jury wg inwestora Piotra Voelkela, prezesa firmy VOX, była '(...) kompromisem, który okazał się zgniłym'. Wiele prac konkursowych zakładało tam budynek wysoki. W związku z tym inwestor wynegocjował z miastem i konserwatorem zabytków maksymalną wysokość zabudowy do 67 metrów. (Wysokość pomiędzy 100 metrowym ograniczeniem wynikającym ze strefy nalotów na lotnisko Ławica i 40 metrową linią okolicznej zabudowy.) Do zaprojektowania budynku inwestor wybrał światowej sławy awangardowe biuro architektoniczne z Holandii - MVRDV. Jest to pierwszy projekt tej pracowni w Polsce i natychmiastowe wydarzenie architektoniczne roku. Projekt ze względu na lokalizację i rozmach ma ogromne szanse stać się ikoną Poznania.

Ostateczny projekt ma być pokazany w październiku lub listopadzie 2012 a początek mających trwać dwa lata prac budowlanych zaplanowano na wiosnę 2013.