Muzeum Rzeki Wisły w Kazimierzu Dolnym

Celem projektu Muzeum rzeki Wisły w Kazimierzu Dolnym jest wykreowanie instytucji prezentującej, dokumentującej i badającej najdłuższą rzekę Polski. Projekt placówki  zakłada stworzenie muzeum o charakterze narracyjnym - nie magazynującego eksponaty, lecz miejsca „przechowującego pamięć” i budującego świadomość znaczenia rzeki Wisły w dziejach historii Polski i życiu codziennym jej mieszkańców. Sama koncepcja jest nawiązaniem do idei zrodzonej już w latach 80., gdy proponowano zlokalizowanie Muzeum rzeki Wisły w Kazimierzu Dolnym.

Muzeum wkomponowane w rzekę

Lokalizacja obiektu Muzeum rzeki Wisły w korycie rzeki jest podyktowana chęcią włączenia rzeki do ekspozycji jako głównego czynnika narracji i wytworzenia miejsca obserwacji zmienności rzeki. Koncepcja ta wpisuje się w potrzebę przywrócenia silniejszych związków miasta z rzeką. Dziś Wisła oddzielona jest od miasta wałem przeciwpowodziowym - niejako barierą powodującą separację miasta, które swoje istnienie zawdzięcza rzece. Lokalizacja Muzeum rzeki Wisły jest próbą zwrócenia się ku rzece i nawiązaniem do stanu historycznego, gdy miasta pozostawały w ścisłych relacjach ekonomicznych, funkcjonalnych i przestrzennych z rzeką. Historia Kazimierza Dolnego jest nierozerwalnie związana z Wisłą i jej rolą w dziejach miasta. To właśnie Wisła ukształtowała Kazimierz Dolny tworząc jego układ urbanistyczny, dając mu możliwość rozwoju w XVI i XVII wieku. Tym samym nieprzewidywalność i zmienność Wisły znalazła odzwierciedlenie w różnorodności architektury Kazimierza Dolnego.

Placówka na wodzie

Muzeum rzeki Wisły w Kazimierzu Dolnym zostało zaprojektowane jako obiekt pływający, zlokalizowany na rzece. Projekt stawia sobie za cel podkreślenie wartości rzeki Wisły w strukturze urbanistycznej Kazimierza Dolnego i stworzenie silniejszych sprzężeń rzeki z miastem. Integralną częścią tego założenia jest wykreowanie publicznego placu poniżej wału przeciwpowodziowego, stanowiącego przestrzeń wprowadzającą do muzeum oraz dającą możliwość odpoczynku w dni świąteczne, gdy promenada na koronie wału jest zatłoczona. Po przejściu przez plac, idziemy do muzeum ścieżką, a następnie wykończonym drewnem pomostem. Droga ta, a zwłaszcza zejście z lądu na wodę, stanowi „śluzę psychologiczną”, pozwalającą na oderwanie się od codzienności, przygotowującą widza do wejścia w świat wystawy.

Muzeum Rzeki Wisły unosi się na wodzie dzięki sile wyporu, która działa na siatkobetonowe pływaki. Obiekt ten jest modułową kompozycją złożoną z elementów o rzucie trójkąta równobocznego i kwadratu, uzupełnionego o wielokątne tarasy. Zgodnie z ideą modułowości pływaki pozwalają na funkcjonalne i proste łączenie elementów. Całość obiektu zabezpieczona jest przed zmianami poziomu wody dzięki umieszczeniu w wnękach pomiędzy modułami palów ślizgowych.

Inspirowane architekturą Kazimierza Dolnego

Architektura Muzeum rzeki Wisły czerpie z wzorców architektury Kazimierza Dolnego nie będąc przy tym naśladownictwem form historycznych. Zastosowanym materiałem obiekt nawiązuje do drewnianej zabudowy miasteczka. Pionowa orientacja elementów drewnianych odwołuje się wprost do willi Potworowskich i J. Koszczyc-Witkiewicza czy znajdującej się w najbliższym otoczeniu łazienki KOŁO projektu 2pm. Wielopołaciowy dach Muzeum rzeki Wisły nawiązuje również do bogactwa kazimierskich dachów - ich form i dużych kątów nachylenia. Efekt ten potęgują dodatkowo ściany skośnie ścięte przez połacie dachowe. Rozrzeźbiona forma obiektu muzeum pozwala na otwarcie się na otoczenie i uzyskanie wielu unikalnych widoków na rzekę. Ważnym aspektem projektu jest wpisanie obiektu w krajobraz doliny rzeki, co uzyskano poprzez zastosowanie zielonych dachów.

Program i funkcje muzeum

Część recepcyjna Muzeum rzeki Wisły w Kazimierzu Dolnym składa się z hallu przeznaczonego na wystawy czasowe, kasy biletowej, szatni, toalet oraz sali edukacyjnej pozwalającej na organizacje zajęć zarówno dla seniorów jak i najmłodszych zwiedzających. Ponadto jest tu kawiarnia połączona z tarasem widokowym oraz sala kinowa. Część recepcyjna muzeum ma wielofunkcyjny charakter i pozwala na organizację imprez i wydarzeń nie tylko związanych z rzeką Wisłą. Najważniejszą część muzeum stanowi wystawa - patrzymy na rzekę Wisłę przez pryzmat trzech tematów: człowiek, natura i ekologia. Ścieżka zwiedzania przybiera formę wijącej się wstęgi, nawiązując w ten sposób do samego biegu rzeki, a zwłaszcza jego przełomowego charakteru w okolicy Kazimierza Dolnego. Muzeum, dzięki zastosowaniu współczesnych technik narracyjnych, pozwoli na przekazanie istoty dziedzictwa niematerialnego. Będzie to swoista podróż wraz z biegiem rzeki, pełna przygód i możliwości empirycznego doświadczenia jej żywiołu.

ZOBACZ PROJEKT >>>

Projekt: Michał Pieczka 
Promotor:  dr inż. arch. Natalia Przesmycka 
Uczelnia: Politechnika Lubelska 
Wydział Budownictwa i Architektury 
Praca dyplomowa: inżynierska