Chata sudecka wiecznie żywa

W dobie globalizmu architektura unifikuje się na całym świecie. Identyczne budynki powstają w Polsce, Chinach czy Stanach Zjednoczonych. Zanikają tradycyjne techniki budowania, w zapomnienie idą regionalne style. Jednak od czasu do czasu podejmowane są próby na rzecz wskrzeszania lokalnej architektury.

Praktycznie każdy region w Polsce miał swój własny styl budowania, niestety w większości można je już zobaczyć w skansenach. Dramat dotyka także tereny górskie, gdzie tradycyjne chaty z wysokim dachem zastępują upiorne molochy, czasami wielopiętrowe z doczepioną czapą dachu, nie mającą już nic wspólnego z pierwotnymi proporcjami.

Włodarze starostwa powiatu Kłodzkiego przy pomocy wrocławskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich postanowili dać nowe życie tradycyjnej chacie sudeckiej, która miała zazwyczaj białe bielone ściany, wysoki dach ze strychem gospodarczym, często jeszcze kamienną podmurówkę. Ogłoszono konkurs na opracowanie koncepcji "Domu sudeckiego o cechach architektury regionalnej ziemi kłodzkiej". W konkursie wzięło udział 97 zespołów, które zaproponowały różne interpretacje rozwiązania wizji współczesnego domu sudeckiego.

Jury nagrodziło 4 prace. Konkurs przyniósł wiele dobrych rozwiązań, które mogą być podstawą tworzenia wzorcowych, współczesnych domów sudeckich. Co więcej nie zabrakło też ciekawych przykładów powiązań budynków z rozrzeźbionym, górzystym terenem.

I NAGRODA

Autorzy: Adrian Wyparło, Marta Wierzbicka

Z opinii jury: "Nagrodę przyznano za stworzenie budynku o prostym i czytelnym przekazie tradycyjnych cech chaty sudeckiej wyrażony współczesnymi środkami i materiałami.

Podstawowa idea budynku oparta na zasadzie - ciemny dach schodzący nisko do ziemi i biały cokół - stanowi kwintesencję domu sudeckiego. Niewielkie otworowania ścian nie zakłócają czytelnej bryły. Prosta bryła może być kryta zarówno łupkiem jak i ciemną dachówka nie zmieniając swojego charakteru.

Zorientowanie budynku dłuższym bokiem do spadku terenu pozwala na wtopienie w krajobraz. Pozwala także na dostosowanie do ewentualnych różnych spadków terenu poprzez krytą galerię-balkon.

Zaprojektowanie dużego holu jako współczesnego forum domu sudeckiego jest kontrowersyjne ze względu na dużą kubaturę. Pozwala jednak na zachowanie wglądu na dwie strony działki a tym samym bardziej bezpośrednie kontakty z otoczeniem. Forum jest także odzwierciedleniem filozofii przyjętej przez autora "jeden dom - wiele możliwości".

Zaprojektowane forum jest także elementem łączącym części budynku po rozbudowie. W tej fazie pełni najbardziej dobitnie swoją rolę jako miejsce koncentracji życia dla ich domowników.

Konsekwencją posadowienia na terenie jest ?wąwóz? jako dojazd do garażu i części technicznej." ( )

II NAGRODA ex aequo

Autorzy: Krzysztof Wróbel, Mateusz Greszta, Wołów

Z opinii jury: "Nagrodę przyznano za stworzenie budynku o wyraźnie wydzielonych prostych elementach budynku opartych na drewnianym dachu, białej tynkowanej bazie i kamiennym cokole łagodnie wpisanym w zróżnicowany wysokościowo teren.

Idea oparta jest na tworzeniu trójbryłowego budynku z wysuniętymi zadaszeniami stanowiącymi przestrzeń zewnętrzną. Przedłużenia ścian parteru wpływają na optyczne obniżanie bryły budynku, tworzenie wrażenia bardziej rozbudowanego zespołu oraz wytwarzanie osłony przestrzeni półprywatnej." ( )

II NAGRODA ex aequo

Autor: Przemysław Szymański, Łódź

Z opinii jury: "Nagrodę przyznano za bardzo dobrą współczesną interpretację architektury regionalnej domu mieszkalnego. Projekt operuje prostymi, oszczędnymi środkami, bez zbędnej ekspresji, przynosząc w efekcie obiekt bardzo dobrze wpisujący się w krajobraz ziemi kłodzkiej. Jednocześnie stanowi propozycję taniego domu dostępnego dla przeciętnej rodziny.

Na uwagę zasługuje też prosty, czytelny układ funkcjonalny, zapewniający bardzo dobrą orientację i dostępność do wszystkich części domu. Bardzo dobrą decyzją jest zbudowanie

Drobną wątpliwość może budzić zbyt mała wielkość kuchni. Takie rozwiązanie wynika z przyjętego charakteru małego domu mieszkalnego, jednak w ocenie jury jest możliwe do zmiany." ( )

III NAGRODA

Autorzy: Paweł Dadok, Michał Rogowski, Radom

Z opinii jury: "Nagrodę przyznano za prostą, uniwersalną i jednocześnie na swój sposób wyrafinowaną formę domu, przynosząca wrażenie starej stodoły górskiej, od "zawsze" stojącej na stoku.

Projektowany budynek, mimo sugerowanego przez autorów, nie ma wyraźnego, bezpośredniego związku z architekturą regionalną. Jednakże jury uznało, że na terenach górskich (w miejscach bardziej oddalonych od dużych zgrupowań zabudowy), będzie to propozycja domu bardzo dobrze wpisującego się w krajobraz. Koncepcja zrównoważonego kształtowania budynku bazująca na minimalizmie formy i użytych środków, adresowana jest do wąskiej grupy odbiorców może uzupełniać ofertę budownictwa jednorodzinnego rejonu." ( )