Galeria EL w Elblągu - galeria sztuki w gotyckim kościele. Otwarto ją w 1961 roku
Choć na świecie pomysł adaptacji przestrzeni sakralnych do świeckich potrzeb nie budzi już kontrowersji, w Polsce to wciąż nowość. Zupełnie pionierską inicjatywą jest elbląska Galeria EL mieszcząca się w XIII-wiecznym kościele.
Galeria EL: jak XIII-wieczny kościół stał się galerią sztuki
Centrum Sztuki - Galeria EL mieści się w dawnym kościele podominikańskim, którego początki sięgają połowy XIII wieku. W ciągu setek lat kościół był kilkakrotnie przebudowywany, a nawet odbudowywany po zniszczeniach jakie spowodował pożar z początku XVI wieku. Zasadniczy kształt budynku uzyskany w trakcie odbudowy przetrwał do dzisiaj. Jednak nim kościół stał się obiektem zainteresowania artystów, aż do 1945 roku pełnił rolę głównej świątyni protestanckiej Elbląga. Oczywiście, zasadniczy wpływ na losy budynku miała historia samego miasta. Elbląg założony przez rycerzy Zakonu Krzyżackiego, na przestrzeni setek lat przechodził z niemieckich do polskich rąk i na odwrót. Gdy 19 maja 1945 roku miasto ponownie znalazło się w granicach państwa polskiego, świątynia na skutek zniszczeń wojennych znajdowała się w opłakany stanie. Niestety, nowe władze nie były szczególnie zainteresowane opieką nad zabytkiem.
Galeria EL: Gerard Kwiatkowski, jazz i Biennale
W kwietniu 1961 roku niszczejącą budowlą zainteresowali się... artyści. Gerard Jürgen Blum Kwiatkowski, plastyk z Zakładów Mechanicznych "Zamech", zwrócił się do władz miejskich z prośbą o przekazanie ruin kościoła dominikańskiego na swoją pracownię. Po wykonaniu niezbędnych napraw i odgruzowaniu pomieszczeń, do dawnych sakralnych przestrzeni wkroczyła sztuka. Wydarzeniem, które zainicjowało funkcjonowanie Galerii EL była wystawa Kwiatkowskiego przygotowana z innym artystą - Januszem Hankowskim. Za datę powstania Galerii EL przyjmuje się 24 lipca 1961 r. We wrześniu 1962 roku w ruinach klasztoru powstał tu EL-Klub Jazzu Tradycyjnego, jeden z pierwszych w „poodwilżowej” Polsce klub jazzowy.
Galeria EL stała się z czasem ważnym punktem na mapie artystycznej Polski, głównie za sprawą organizowanego w latach 1965-1973 Biennale Form Przestrzennych. Inicjatywa ta została uhonorowana m.in. międzynarodowym wyróżnieniem UNESCO oraz The Cultural Resources Comission. Międzynarodowy sukces Biennale sprawił, że Wojewódzki Konserwator Zabytków w Gdańsku przeznaczył środki finansowe na odbudowę kościoła.
Niestety w 1974 roku, z powodu choroby syna Gerard Kwiatkowski wyjeżdża do Niemiec, a Galeria EL traci impet (Kwiatkowski do końca życia utrzymywać będzie kontakt z Galerią). Kolejni dyrektorzy nadal kontynuowali wizję założyciela placówki. Galeria EL jako pierwsza w Polsce, w 1988 roku, zorganizowała Międzynarodowe Warsztaty Komputerowe - spotkanie artystów zajmujących się sztuką komputerową.
Dzisiaj Galeria El to niepowtarzalne miejsce, które dzięki swemu oryginalnemu i zabytkowemu budynkowi, a także dzięki gronu miłośników sztuki współczesnej jest jednym z ważniejszych i bardziej aktywnych miejsc popularyzujących kulturę i sztukę.
Skomentuj:
Galeria EL w Elblągu - galeria sztuki w gotyckim kościele. Otwarto ją w 1961 roku