Domy ukryte w ziemi

Jednym ze sposobów na pokonanie problemu znaczącego spadku terenu jest dostosowanie się do niego, czy wręcz "wtopienie się w teren". Domy ukryte pod ziemią, często odsłonięte jedynie z jednej strony, są świetnym rozwiązaniem problemu teoretycznie niepotrzebnych spadków. Nie ingerują w otoczenie, lecz stają się jego nierozłączną częścią. Dzięki temu dom częściowo schowany pod ziemią może oddziaływać znacznie silniej niż znajdujący się w sąsiedztwie dom będący w całości na powierzchni.

Tolo House, zaprojektowany przez Alvaro Siza i jego pracownię, znajduje się na stromym zboczu wzniesienia w okolicach miejscowości Panafiel w Portugalii, z którego roztacza się wspaniały widok. Unikatowa topografia terenu wymusiła na architektach specyficzne podejście do tematu. Dom działa na zasadzie tarasów i niezliczonej ilości schodów, przez co jego bardzo rozdrobniona forma przypomina kamieniste zbocze góry. Wnętrze potraktowano minimalistycznie, tak, aby podkreślić widok z tarasów.

Z kolei dom w Chihuahua (Meksyk ) został zaprojektowany przez pracownię Productora jako dom ukryty pod ziemią, aby wykorzystać warunki krajobrazowe i klimatyczne półpustynnej okolicy. Obiekt musiał sprostać znaczącym dobowym wahaniom temperatury. Dlatego też, aby wyrównać te ekstremalne różnice, został częściowo zakopany w ziemi przy wykorzystaniu nachylenia skarpy. Oprócz tego na jego formę wpłynęły lokalne przepisy, które wymagały, aby 80% powierzchni dachu miało określone nachylenie. W tym przypadku zasadę zinterpretowano nieco odmiennie - dach stał się częścią jednolitej spójnej powierzchni ścian i dachu. W ten sposób nadano tej nowoczesnej formie dodatkowo dynamicznego charakteru. Od strony ulicy dom ma tylko jedną kondygnację i nie wyróżnia się szczególnie z otoczenia, zaś od strony skarpy budynek otwiera się na ogród ogromnymi przeszkleniami i wielokątnymi tarasami, z których rozciąga się widok na okolicę.

Zaprojektowany przez Hidalgo Hartmann Architects dom w górzystej północnowschodniej Katalonii w znacznej części znajduje się pod ziemią. Jedyne, co możemy zobaczyć z ulicy to część domu i jego dach wynurzający się z trawy. Doświetlenia wnętrza wychodzące nad ziemię zostały starannie dobrane, tak aby podkreślić najlepsze widoki na okolicę. Reszta łączy się ze skarpą w jedną, spójną z otoczeniem, całość. Wszystko wykończone jest surowym betonem, co nadaje obiektowi minimalistycznego charakteru.

Pewnego rodzaju moda na domy zatapiające się w otoczeniu również przejawiła się w Polsce w postaci obiektów autorstwa KWK Promes.

Do grona domów sprytnie wykorzystujących otoczenie się w teren należy niewątpliwie Dom z Ziemi Śląskiej. W projekcie wykorzystano ukształtowanie i cechy działki. Dom powstał na terenie zniszczonym przez szkody górnicze i zagrożonym uskokami tektonicznymi. To wpłynęło na jego charakter - swoim kształtem naśladuje on uskok i tworzy dynamicznie ukształtowaną wstęgę wychodzącą z ziemi.