BIM - wykorzystanie w praktyce

Czy jest BIM?

BIM to modelowanie informacji o budynku, które krzyżuje ze sobą dwie istotne idee utrzymania najważniejszych informacji projektowych w formie nie tylko graficznej, ale również jako baza i zasób informacyjny. Pozwala to na generowanie raportów, rysunków, analiz czy symulacji, harmonogramu. BIM, dzięki wymianie informacji w czasie rzeczywistym, umożliwia także zarządzaniem obiektami oraz świadome i zaawansowane podejmowanie decyzji projektowych w pełni skoordynowanych międzybranżowo.

BIM ułatwia spójne relacje między danymi projektowymi z technologią parametrycznego modelowania. Przynosi to oszczędność czasu, środków finansowych oraz minimalizuje błędy projektowe na etapie powstawania projektu. Co następnie przenosi się bezpośrednio na czas realizacji budynku. BIM wspiera zarządzanie danym obiektem na przestrzeni całego cyklu tworzenia, eliminując nadmiar danych i ich ponowne przetwarzanie, które często związane jest z ryzykiem utraty informacji czy powstania ewentualnych błędów.

BIM przekłada się na konkretne decyzje projektowe, świadome sporządzanie rozwiązań architektonicznych, współpracę między branżową oraz poprawne wsparcie danej inwestycji od koncepcji po realizację. (kosztorysu oraz harmonogramu przyszłej budowy).

BIM - wykorzystanie w praktyce

BIM to nowoczesny system zarządzania informacją planowanej inwestycji. Na etapie koncepcji, model cyfrowy daje możliwości testowania różnych wariantów budowlanych, w taki sposób, aby rezultat końcowy odpowiadał oczekiwaniom projektanta i inwestora. Dane z budynków są udostępniane wszystkim osobom biorącym udział w procesie inwestycyjnym. Dzięki czemu, każdy ma możliwość, z dowolnego miejsca i w dowolnym czasie, zapoznania się z dokumentacją, rozwinięcia jej oraz przedstawienia swoich spostrzeżeń lub oczekiwań.

BIM jako proces tworzenia i zarządzania dokumentacji projektowej ma już swoją wieloletnią historię. Nie jest to innowacyjna metoda wspierania procesu budowlanego. BIM jako proces i technologia, oparta na zaawansowanej współpracy między wieloma jednostkami projektowymi – specjalistami AEC (architektura, inżynieria, budownictwo) - wykorzystywany jest w innych krajach od wielu lat (np. w Anglii od 11). Jest to okres czasu, w którym możliwym było udoskonalenie tej technologii oraz rozwinięcie jej o nowe narzędzia i możliwości. BIM stał się standardem projektowym dla wielu zagranicznych jednostek projektowych, w których forma i standard przekazywania modelu cyfrowego z danymi wprowadzonymi do projektu są regulowane prawnie. W Polsce metoda ta dopiero zdobywa coraz większą popularność.

W naszym kraju nadal zauważalne jest przyzwyczajenie do rysunków płaskich CAD. Inwestor często dostaje dokumentację 2D. Firmy wykonawcze nie posiadają narzędzi, a często i specjalistów, aby posługiwać się dokumentacją 3D/4D/5D.

BIM zazwyczaj wykorzystuje się przy dużych inwestycjach. Aby dobrze on funkcjonował każda strona procesu inwestycyjnego musi być świadoma do czego ta technologia służy. W bliskiej przyszłości przetargi publiczne w Polsce, będą wymagały posługiwania się tylko standardami BIM. To może być początek metamorfozy sposobu pracy projektantów i inwestorów, którzy będą wykorzystywali w pełni w formę cyfrową.

BIM w projektach GCK Architekci

Pierwszym projektem wdrożeniowym BIM w naszej pracowni był zespół 20 budynków wielorodzinnych w jednej z podwarszawskich miejscowości. Współpraca i wymiana informacji odbywała się międzybranżowo. Projekt ten pozwolił pracowni GCK na staranne zbudowanie bazy standardu BIM, które dziś owocuje sprawnym i skoordynowanym współdziałaniem przy wykorzystywani tego narzędzia.

Innym modelowym przykładem współpracy z wykorzystaniem BIMu jest projekt mulifunkcyjnego kompleksu „Żurawie” w Gdańsku. Budynek ten znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie Europejskiego Centrum Solidarności. Udział w kooperacji wzięły dwa biura architektoniczne z Polski (GCK i Latergrupa) oraz Lahdelma & Mahlamäki Architects z Finlandii. Proces projektowy uzupełniały również zespoły biur inżynieryjnych oraz specjaliści zajmujący się certyfikacją ekologiczną budynku. Wszyscy wykorzystywaliśmy do wspólnej pracy platformę 360.

W tym przypadku BIM nie zostało wykorzystywane jedynie przez zespoły projektowe. Standard ten zezwolił na komunikację z Inwestorem, którego zespół doskonale poruszał się w dokumentacji cyfrowej.

BIM pozwoliło pracowni GCK Architekci na dokładne ustalenie wielu kluczowych rozwiązań dla budynku, np.: ważny fragment biurowca został zaprojektowany w formie łuku, składającego się różnych, wzajemnie przenikających się płaszczyzn, stanowiących optyczną całość. Bez pracy w programie 3D, dzięki któremu na bieżąco weryfikowano podjęte decyzje, trudnym byłoby osiągnięcie zakładanych celów i skoordynowanie wszystkich założeń oraz podanie dokumentacji wykonawczej w takim kształcie i rozwinięciu, aby założenia te mogły zostać prawidłowo wykonane.

Pracownia GCK odpowiedzialna była za budynek biurowy.

BIM - opinia Aleksandry Walkiewicz z GCK Architekci

BIM ma zdolność do przekształcania i zwiększania wydajności projektowej uczestników procesu inwestycyjnego. Chyba większość użytkowników, architektów czy branżystów, zgodzi się, że BIM zwiększa produktywność. Dzięki ulepszeniu produktu, którym się posługujemy, zwiększa koordynację dokumentacji budowlanej i zmniejsza problemy na etapie wykonawstwa. „Myślenie BIM-owskie” jest z pewnością przyszłością procesu inwestycyjnego, który zaczyna się już w pracowni architektów.

Przyśpieszenie korzystania z BIM może początkowo wydawać się zniechęcające. Szczególnie jeśli pracownicy nie otrzymają odpowiedniego szkolenia, a inwestor nie jest pewny po co mu tego rodzaju dokumentacja i forma projektu. BIM ma na celu m.in. optymalizowanie czasu trwania procesu realizacji, kosztów, szukania wariantowości projektowej, wykonywania analiz, opłacalności rozwiązań czy kalkulowania charakterystyki energetycznej budynku pod kątem zero emisyjności.

Na ten moment w Polsce BIM nie jest w pełni wykorzystywany, zgodnie ze swoimi założeniami. Często sprowadzany jest do roli oprogramowania 3D, dzięki któremu można otrzymać dane kosztorysowe (najczęściej są to zestawienia dot. budynku, ilość stali, betonu, okien, etc.). Dlatego ważnym jest, aby model cyfrowy stał się elementem do koordynacji i zarządzania budynkiem na etapie jego eksploatacji. Do zapisywania w nim informacji o awariach, wymianach elementów instalacyjnych, przeglądów instalacyjnych czy nadchodzących ważnych okresów gwarancyjnych.

BIM nie został stworzony tylko i wyłącznie dla projektantów, ale również dla wykonawców generalnych, administratorów budynków i jego przyszłych użytkowników. Inwestorzy nie mają świadomości, że proces projektowy powinien trwać dłużej i obejmować różnego rodzaju analizy, w celu zapewnienia jak najmniejszego wpływu budynku dla środowiska.

Dopóki nie nastąpi zmiana w sposobie myślenia o projektowaniu i procesie inwestycyjnym, dopóty w Polsce BIM będzie tylko i wyłącznie narzędziem projektowym do minimalizowania kosztów budowy i sprawniejszym wyłapywaniu kolizji w budynku.

Tekst powstał we współpracy z pracownią architektoniczną GCK Architekci.