Banksy: obrazy, graffiti, street art. Kim jest Banksy?

Kim jest Banksy?

Banksy to pseudonim artystyczny twórcy znanych na całym świecie murali. Jego prawdziwe nazwisko, jak i twarz, wciąż pozostają w ukryciu - i nic nie wskazuje, aby w najbliższej przyszłości miało się to zmienić. Przypisuje mu się różne tożsamości, regularnie też można spotkać w mediach informacje o ustaleniu personaliów tego twórcy. Tak naprawdę jednak nie wiemy, kim jest Banksy. Jeśli zależy mu na tym, aby cała uwaga była skupiona nie na nim, a na jego pracach, można z całym przekonaniem stwierdzić, że nie do końca osiągnął swój cel. To zaskakujące, jak wiele czasu i uwagi można poświęcać czyjejś anonimowości, a w przypadku tego artysty dokładnie tak to wygląda.

Wiadomo, że Banksy urodził się w Bristolu, w Wielkiej Brytanii - i w tym mieście można znaleźć wiele jego prac. Ze względu na uliczną lokalizację jego twórczości, jest zaliczany do grona artystów tworzących street art. Jego malowidła ścienne to w zasadzie połączenie graffiti z malarstwem szablonowym. Początkowo jego zainteresowania skupiały się wokół pierwszej techniki, jednak pewien incydent sprawił, że poszerzył paletę swoich umiejętności. Uciekając przed policją schował się kiedyś pod wagonem i był zmuszony spędzić tam kilka godzin, w trakcie których przypatrywał się namalowanemu na wagonie od szablonu numerowi. To zdarzenie zainspirowało go do sięgnięcia po tę technikę malarską. Szybko okazało się to strzałem w dziesiątkę, a Banksy posiłkuje się nią do dzisiaj.

Banksy i Dismaland

Jako osoba nietuzinkowa i niezwykle kreatywna, Banksy tworzył nie tylko malowidła na ścianach. W 2015 roku zaprosił 60 artystów do wspólnej pracy przy stworzeniu tymczasowego parku rozrywki w Weston-super-Mare w angielskim hrabstwie Somerset. Dismaland, bo taką nazwę nosiło to miejsce, miał być „rodzinnym parkiem rozrywki nieodpowiednim dla dzieci”, a zobaczyć można w nim było upiorne instalacje, zamek rodem z horroru, makietę przedstawiającą wybuch atomowy, orkę wyskakującą z muszli klozetowej czy skręconą ciężarówkę. Banksy stworzył miejsce, za sprawą którego po raz kolejny udało mu się zaszokować odbiorców.

Zobacz także: Uwaga! Sztuka w mieście. Artyści i ich dzieła w przestrzeni publicznej >>

Banksy graffiti

Swoje prace Banksy celowo tworzy w taki sposób, aby wprawić odbiorców w zakłopotanie. Przyznał się do tego w zrealizowanym przez siebie w 2010 roku dokumencie "Exit Through the Gift Shop", który był nominowany do Oscara. Street art w jego wykonaniu zmusza też do myślenia, a przypadkowe miejsca realizacji sprawiają, że możemy natknąć się na nie niespodziewanie w różnych miejscach na świecie. Artysta ma na swoim koncie również liczne przedstawienia uliczne, ale w powszechnej świadomości wciąż najbardziej znany jest właśnie z malunków na murach. Banksy graffiti to prace wzbogacone detalami malowanymi przy użyciu szablonów, które stały się jego znakiem rozpoznawczym.

Zobacz także: Mistrz iluzji! Artysta namalował największy obraz świata >>

10 najpopularniejszych dzieł Banksy`ego

Banksy nie jest jeszcze u schyłku swojej kariery, a ma już na koncie tysiące prac. Trudno się dziwić, skoro wykorzystuje technikę pozwalającą na uzyskanie niemal błyskawicznego efektu. Używanie szablonów umożliwia bowiem masową "produkcję" dzieł, a przy okazji zapewnia anonimowość, ponieważ krótki czas wykonania wiąże się z szybką ucieczką z miejsca zdarzenia. W związku z tym niemal niemożliwe jest zastanie artysty w trakcie pracy - Banksy zawsze pojawia się znienacka, i równie szybko znika.

Oto 10 najpopularniejszych dzieł Banksy`ego:

• Pokojówka - Banksy pokazał postać sprzątającej pokojówki. Młoda kobieta ubrana w charakterystyczny strój w jednej ręce trzyma szufelkę, a drugą podnosi białą tkaninę, za którą jest mur z czerwonej cegły, aby wyrzucić tam śmieci. Tyle, że całość wygląda w taki sposób, jakby ta osoba podnosiła nie tkaninę, ale białą "warstwę muru", pod którą jest drugi, w innym kolorze.
• Szczury - to bez wątpienia jeden z ulubionych motywów, które Banksy wykorzystuje w swojej pracy artystycznej. Z jednej strony autor nawiązuje z ich pomocą do współczesnego wyścigu szczurów, z drugiej podkreśla, jak ogromny wpływ na ludzi mają te zwierzęta pomimo bycia tępionymi i znienawidzonymi. Szczury pojawiły się dotąd w bardzo wielu pracach tego twórcy - przykładem może być umieszczenie ich na ścianach i desce sedesowej we własnej łazience, co Banksy opisał jako "Moja żona nienawidzi, kiedy pracuję z domu".
• Pulp Fiction - to nie jedyny motyw zaczerpnięty z popkultury, który Banksy umieścił w swojej pracy. Dwaj bohaterowie tego filmu, Vincent Vega oraz Jules Winnfield, stoją obok siebie ubrani w czarne garnitury, białe koszule i czarne krawaty - a ręce mają wyciągnięte jakby do strzału. Tyle, że w dłoniach każdy z nich trzyma nie broń, a żółtego banana.
• Flower Bomber - tutaj z kolei Banksy ukazuje młodego mężczyznę, który przymierza się do rzutu. Jego twarz jest częściowo zasłonięta chustą, a pozycja ciała wskazuje, jakby celował w coś lub kogoś kamieniem. Zamiast przedmiotu, którym mógłby wyrządzić krzywdę, trzyma jednak w dłoni bukiet kwiatów. Praca powstała w 2005 roku w Jerozolimie.
• Queen Bowie - To połączenie wizerunku Królowej Elżbiety II z postacią stworzoną przez Dawida Bowie. Muzyk na pewnym etapie swojej kariery występował jako Ziggy Stardust, którego do dzisiaj kojarzymy z namalowaną na twarzy czerwono-niebieską błyskawicą. I właśnie tę błyskawicę Banksy przeniósł na namalowany wizerunek monarchini.
• Kissing Coopers - to prześmiewcze ukazanie dwóch całujących się policjantów najprawdopodobniej wynikało z chęci zemsty Banksy'ego na przedstawicielach władzy, z którymi artysta miał dosyć trudne przejścia na wczesnym etapie swojej kariery.
• Obraz "Game Changer" - pojawił się w marcu 2020 roku w szpitalu w angielskim mieście Southampton. Banksy namalował małego chłopca, który bawi się zabawkami. Szybko jednak można się zorientować, że trzyma w dłoni lalkę-pielęgniarkę, której dodano pelerynę i maskę, aby bardziej przypominała superbohaterkę. Tymczasem w koszu obok leżą pozostałe zabawki, czyli wszystkim dobrze znany Batman i Spiderman. W ten sposób artysta chciał podziękować personelowi medycznemu za jego heroiczną walkę z pandemią, a także podkreślić, że współcześnie to właśnie lekarze i pielęgniarki są superbohaterami. Obraz trafił na aukcję, gdzie anonimowy nabywca kupił go za imponującą sumę 16,7 mln funtów. Pieniądze uzyskane w ten sposób trafiły do brytyjskiej służby zdrowia.
• Peace dove - Banksy umieścił podobiznę gołębia na murze na terenie Autonomii Palestyńskiej. Ptak ma rozpostarte skrzydła, w dziobie trzyma gałązkę oliwną, a jego korpus przykrywa kamizelka kuloodporna. Zestawienie tego symbolu pokoju z ochronnym elementem umundurowania wojskowego stwarza przejmujący kontrast. Dodatkowo emocje podnosi czerwone kółko widoczne na kamizelce - sugerujące, że gołąb znalazł się na celowniku strzelca.
• Girl Frisking Soldier - To jedna z prac, jakie znajdują się na murze w Betlejem. Przedstawia żołnierza w pełnym umundurowaniu, który stoi w rozkroku przodem do muru i opiera na nim ręce. Wygląda, jakby miał zostać poddany przeszukaniu, z tym, że tej czynności nie dokonują inne służby mundurowe, a dziewczynka z warkoczykami i w różowej sukience.

Wśród 10 najpopularniejszych dzieł Banksy`ego znajdziemy też Dziewczynkę z balonikiem - pracę, o której warto opowiedzieć nieco więcej w związku z pewnym wydarzeniem mającym miejsce w trakcie licytacji w znanym domu aukcyjnym.

Banksy Dziewczynka z balonikiem

Bez wątpienia najbardziej rozpoznawalną pracą tego artysty jest Dziewczynka z balonikiem. Banksy nazwał to dzieło "There is Always Hope", ale w powszechnej świadomości funkcjonuje częściej właśnie jako ta dziewczynka. To małe dziecko w biało-czarnej kolorystyce, wyciągające rękę w kierunku czerwonego balonika w kształcie serca, który odlatuje pchany wiatrem. Uciekający balonik symbolizuje utratę dziecięcej niewinności, szczęścia lub miłości. W zasadzie każdy odbiorca może nazwać tę stratę na swój sposób, w zależności od tego, czego doświadczył w swoim życiu.

Banksy Dziewczynka z balonikiem to również intrygująca historia dotycząca próby sprzedaży obrazu artysty. Piątego października 2018 roku w brytyjskim domu aukcyjnym Sotheby’s w Londynie odbywała się aukcja, na której został wystawiony obraz "There is Always Hope". Ostatecznie ten słynny motyw został wylicytowany za ponad 1 milion funtów, jednak tuż po zakończeniu aukcji wydarzyło się coś, czego nikt się nie spodziewał - i co wprawiło wszystkich obecnych w osłupienie. Nagle rozległ się dźwięk alarmu, a obraz uległ częściowemu zniszczeniu. Potem okazało się, że Banksy celowo umieścił w dolnej części ramy obrazu niszczarkę, która miała się uruchomić, jeśli obraz kiedykolwiek zostanie sprzedany.

Zobacz także: Street art na klatkach schodowych. Hit czy kit? >>

Banksy obrazy

Artysta z pewnością zdaje sobie sprawę z tego, iż fenomen jego twórczości czyni ją wyjątkowo pożądaną, a co za tym idzie - kopiowaną. Czy można zatem założyć, że Banksy obrazy, które w niewysokich cenach możemy nabyć za pośrednictwem Internetu, dodatkowo przyczyniają się do rozpowszechnienia jego sztuki? Z pewnością, tym bardziej, że sam autor tworzy w miejscach ogólnodostępnych, a jako płótna używa ścian budynków oraz murów. Banksy obrazy są dla każdego, tak samo jak cały street art.

Plakaty Banksy, czyli namiastka sztuki w Twoim domu

Namiastkę street artu możemy mieć w domu - wystarczy zaopatrzyć się w odpowiednie reprodukcje. Plakaty Banksy można nabyć w wielu sklepach internetowych, a przy zakupie wybrać taki rozmiar, jaki będzie odpowiedni do naszego mieszkania. Znane motywy są dostępne również w postaci obrazów drukowanych nie tylko na płótnie, ale i na papierze, a następnie chowanych za szkłem i zabezpieczanych ramą. Plakaty Banksy znajdziemy też w klasycznej formie, którą kurier dostarczy nam w ochronnej tubie, a my potem umieścimy je na ścianie za pomocą choćby samoprzylepnych plastrów.